- پیشگفتار 1
- انتخاب نام نیکو برای فرزندان در فرهنگ اسلامی 5
- معنای «تُکْتَم» 11
- شهر «مَریس» از نواحی اندلس 14
- حکمت لقب گذاری در فرهنگ عربی 21
- شمّه ای از شمایل و خصوصیّات اخلاقی بانو تُکتَم 23
- سایر لقبهای بانو تُ_کتم 26
- کُنْیه های معروف بانو تُکتَم 31
- کاروان برده فروش 34
- اوضاع شهر مدینه و منزل امام کاظم علیه السلام بهنگام ورود کاروان به شهر مدینه 36
- نگاهی گذرا به زندگانی امام کاظم علیه السلام تا زمان ورود کاروان به شهر مدینه 37
- حمیده خاتون، معلّم و مربّی نمونه بانو تکتم 41
- همای سعادت بر بام بانو تکتم 43
- منابع و کتابها 47
- به حقیقت پیوستن رویای امام کاظم علیه السلام 47
- اطّلاع امام علیه السلام از ورود کاروان بانو تُ_کتم به شهر مدینه 52
- «هشام بن احمر» و افتخار همراهی او با امام کاظم علیه السلام 53
- حرکت امام کاظم علیه السلام به سمت کاروان بانو تکتم 56
- ورود آن بانو به مکتب تعلیم و تربیت «حمیده خاتون» 60
- پیوندی آسمانی 64
- مولود موعود 66
- لقب «طاهره»، مدال افتخار آن بانو از سوی امام علیه السلام 69
- شدّت مشکلات زندگی بانو تکتم و امام کاظم علیه السلام 71
- تعداد همسران امام کاظم علیه السلام و علّت تعدّد آنها 73
- تعداد فرزندان امام کاظم علیه السلام 78
- تعداد فرزندان بانو تکتم (نجمه خاتون) 81
- ولادت کریمه اهل بیت، حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام از آن بانو 84
- زمان رحلت آن بانوی مکرّمه 90
- محلّ دفن آن بانو 91
- راز نیکبختی 95
1- 1 . ر.ک: عیون الأخبار، ج 1، ص 13، ح 2.
2- 2 . الأنعام (6): 96.
3- 3 . لسان العرب، ج 13، ص 218 (سکن).
ولی همچنانکه عرض شد: به نظر می رسد، تلفّظ آن، در صورتی که لقب و یا نام یک زن باشد، به صورت «سُکَن» مناسبتر باشد.
کُنْیه های معروف بانو تُکتَم
وجود «کنیه» در فرهنگ ممالک عربی، تقریبا یک مسأله رایجی است در میان آنها، همچون وجود فامیلی و یا شهرت در میان ما ایرانیان؛ همانگونه که هر یک از ما ایرانیان علاوه بر اسم، از یک فامیلی نیز برخوردار هستیم و توسّط آن فامیلی است که چند نفر شخص هم اسم، از هم شناخته و متمایز می گردند، کنیه نیز در بین عربها، چیزی مثل فامیلی است، با این تفاوت که در میان عربها، کنیه را (که معمولاً از همان ابتدای تولّد برای شخص انتخاب می گردد) با اضافه کردن کلمه «أب» یا «اُمّ»، به معنای «پدر» و «مادر» به اسمی معیّن و یا کلماتی که گویای فرزندان او باشد، درست می کنند، به عنوان مثال، شخصی، کنیه خود را ابو الحسن (یعنی پدر حسن)، یا أبو فاضل (یعنی پدر فاضل)، یا امّ حسن (یعنی مادر حسن) و أمثال آن می گذارد.
به عبارتی واضح تر، یک زن عرب، علاوه بر یک اسم مشخّص (مثل فاطمه) کنیه هایی دارد، مثل: امّ الحسن (مادر حسن)، امّ الولد (مادر فرزند)، امّ البنین (مادر فرزندان) و غیره.
و در این خصوص، حتما لازم نیست که طرف، فرزندی مثلاً به اسم حسن داشته باشد، تا کنیه او را بتوان اُمّ الحسن گذاشت، هر چند که در بسیاری از مواقع این مناسبت را مراعات می کنند.
و برای وجود مبارک بانو تکتم (مادر بزرگوار امام رضا علیه السلام و حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام ) نیز، کنیه هایی در منابع مربوطه، ذکر شده است که اهمّ آنها عبارت هستند از: