- مقدمه کنگره 1
- تبیین مکتب کلامی 9
- مقدمه 12
- عقیده مرحوم شیخ صدوق درباره قرآن 43
- حجیت ظواهر قرآن 47
- مقدمه 71
- فصل اول: توحید درالوهیت یا توحید عبادی 72
- اشاره 72
- اهمیت ویژه بحث از توحید عبادی 73
- فصل اول توحید در الوهیت از نظر لغت 80
- توحید الالوهیه یا توحید إلالهیه 81
- عبادت از نظر لغت و اصطلاح 82
- و اما معنی اصطلاحی «عبادت»: 83
- جایگاه بحث «توحید در الوهیت» 88
- مشرکین و توحید در عبادت 93
- دلیل توحید عبادی 97
- شرک از دیدگاه قرآن و حدیث 103
- شرک عرب جاهلی 105
- انواع شرک 109
- علل و عوامل گرایش به شرک در عبادت 109
- ملاک توحید و شرک 113
- سجده برای غیر خداوند 116
- بدترین نوع شرک 120
- اشاره 123
- مقدمه 124
- بررسی واژه خلقت 126
- 1. اهمیت برهان خلقت 129
- آفرینش مجردات 136
- مخلوق نخستین 137
- آفرینش مجردات یا عالم بالا 139
- فرشتگان 140
- سایر مجردات 143
- احکام آفرینش موجودات مجرد 144
- ابلیس 146
- عالم شهادت یا مادیات 146
- خلقت آسمان 148
- هفت آسمان 150
- احکام و اوصاف آسمان 151
- آفرینش زمین 154
- دحوالارض 155
- آفرینش آدم 157
- احکام کلی آفرینش 159
- اشاره 165
- اتهام تجسیم 166
- امّا اتهامات 167
- تفاوت تفسیر و تأویل قرآن 170
- توحید در اسما و صفات 170
- تفاوت تفسیر و تأویل 174
- نمونه هایی از تأویل در بین وهابیان 179
- جری و تطبیق 184
- اتهام تجسیم و پاسخ آن 188
- نقد و بررسی 189
- هشام بن حکم و عقیده به تجسیم 191
- اعتقاد ابن تیمیه، امام و مقتدای وهابیان به تشبیه و تجسیم 195
- آیاتی که مستمسّک قائلان به تشبیه قرار گرفته اند 198
- احادیث تشبیه 200
- و اما مسأله تعطیل 207
- ارزش عقل از دیدگاه شیعه 213
- رؤیت خداوند 219
- دلیل نفی رؤیت 220
- عصمت 227
- اتهامات 227
- ادعاهای اجماع بر عصمت و نفی سهو النبی صلی الله علیه و آله 228
- عقیده مرحوم صدوق و ابن ولید در مسأله عصمت 245
گوناگون بیشتر شباهت دارند تا چند مکتب برون دینی و رو در روی یکدیگر.
بنابراین، نگارنده در این نوشتار مکتب کلامی را به معنی مدرسه کلامی و مکتبهای مختلف کلامی به کار می برد. و آنچه مهم تر است، کیفیت استفاده از منابع و روش برخورد با منابع در یک مکتب یا مدرسه است؛ مثلاً یک عالم شیعی قمی یا بغدادی هر دو قرآن و حدیث و عقل رااز منابع احکام و معارف به شمار می آورند و آنها را حجت می دانند، اما کیفیت و روش استفاده آنان از این منابع متفاوت است؛ همچنان که به کارگیری علوم مختلف، چون: منطق، حدیث، علوم عقلی، رجال و درایه، سیره عقلا و فهم عرفی در شکل گیری مکتب فکری مؤثر و دخیل است و در این مبحث، مورد توجه این نوشتار خواهد بود.
محدوده زمانی مورد بحث ما دو قرن سوم و چهارم هجری است؛ زیرا مهم ترین شخصیتهایی که عقاید آنان مورد تهاجم وهابیان قرار گرفته، در این دو قرن قرار دارند؛ اما خود را محصور به آن زمان خاص ننموده، به قرن دوم و پس از آن تا قرن پانزده هجری نیز توجه کرده و به مناسبت به آرا و اندیشه های علمای قم در طول این مدت توجه نموده، به بررسی عقاید آنان نیز می پردازیم.
ما در این نوشتار در ضمن دو بخش، به بررسی مکتب کلامی قم می پردازیم:
بخش اول: روش شناسی مکتب قم
بخش دوم: بررسی دیدگاه مکتب قم نسبت به اهمّ مسایل و اصول اعتقادی.