فاطمه معصومه علیهاالسلام و تاریخ و فرهنگ قم صفحه 119

1- 1 . با توضیحاتی که بعد از این خواهد آمد، روشن خواهد شد که تردید در شاگردی محمد سعید نزد فیاض لاهیجی بی وجه است. منشأ این تردید اشتباهی است که در تاریخ فوت فیاض صورت گرفته است و بر اساس آن ، عده ای تاریخ فوت وی را 1052 ه ق دانسته اند که صحیح نیست. استبعادی هم که مصحح محترم شرح توحید صدوق در مقدمه جلد سوم آن در این زمینه نموده ، وجهی ندارد.

این بود مطلبم که جوانی و نوبهار چشم ادب مباد ز غفلت رود به خواب

محمد سعید با کوله باری از معرفت که از محضر فیاض اندوخته بود و مهارت کامل در طب که کسب کرده بود، راهی اصفهان شد. و ستاره بخت و اقبال وی درخشیدن گرفت. از طرفی ، برادر بزرگ وی محمد حسین، حکیم باشی یا سرپرست تیم پزشکی شاه عباس دوم صفوی و جلیس و ندیم شاه بود و از طرف دیگر ، فیلسوف شهید ملّا رجبعلی تبریزی به درخواست شاه عباس در اصفهان سکونت گزیده و کلاس های فلسفی خود را شروع کرده بود و همچنین فیض کاشانی نیز به دستور همان شاه، مقیم اصفهان گشته بود.

محمد سعید به وسیله برادرش ، در دربار موقعیت خوبی پیدا کرد، به طوری که وقتی در سال 1068 ه ق . شاه عباس به ساختن تکیه فیض (1)اقدام نمود، محمد سیعد را که شاگرد فیض بود، مامور کرد تا از وجوه حلال و بی شبهه ، املاک و آبادی های مرغوب را خریداری و به تکیه مزبور وقف نماید.(2) قاضی سعید چون از برادرش کوچک تر بود و در طبابت و پزشکی مهارت کامل داشت ، در این سال ها به حکیم کوچک مشهور گردید.

حکیم کوچک و ملّا رجبعلی تبریزی

شاه عباس در یک اقدام شایسته، ملّا رجبعلی تبریزی متوفای (1080 ه ق) را که پس از اتمام تحصیلات، درشهر بغداد ساکن گشته بود، به اصفهان فرا خواند. تاریخ دقیق ورود ملّا رجبعلی به اصفهان در دست نیست. ملا رجبعلی ، پیش شاه عباس محترم بود و شاه از او دیدن می کرد. وی با استفاده از همین محبوبیت ، مدرسه فلسفی خود را در اصفهان دایر نمود. محل تدریس او مسجد شیخ لطف اللّه(3) بود . به محض