فاطمه معصومه علیهاالسلام و تاریخ و فرهنگ قم صفحه 127

1- 1 . طبقات اعلام الشیعه (الروضه النضره)، ص 382.

سیاحت نموده و سر انجام در بغداد ساکن و در آن جا مدت ها مشغول ریاضت و تزکیه نفس بوده است. او پس از چندی ، به درخواست شاه عباس صفوی، بغداد را ترک می کند و در محله عباس آباد اصفهان ساکن می شودو در مدرسه شیخ لطف الله اصفهان ، مشغول تدریس حکمت می گردد.

شاه عباس به ملّا رجبعلی عنایت ویژه ای داشت و برخی اوقات او را به خلوت فرا می خواند و گاهی نیز خود به منزل ایشان می رفت. ملّا رجبعلی درسال 1080 ه ق . دار فانی را وداع گفت. نصرآبادی در تاریخ وفات وی چنین گفته:

شهر تقوی و علم و دانش را کرد ملّا رجبعلی خالی(1)

ملّا رجبعلی ، طبق سیره حکیمان مشایی ، از مشارکت در امور اجتماعی و دخالت در کارهای فرمانروایان خودداری نمی کرد . و به همین جهت ، او با شاه عباس صفوی رابطه خوبی داشت . و شاگردان وی ، خصوصا قاضی سعید ، نیز همین شیوه را ادامه دادند و در امور اجتماعی و تحولات سیاسی عصر خود نقش آفریدند که بعدا ذکر خواهد شد. قاضی سعید، رساله ای را که استادش ملّا رجبعلی در اشتراک لفظی وجود نگاشته ، به عربی ترجمه نموده و در آغاز آن ، از وی با عنوان «استاذنا الحکیم الالهی» تعبیر کرده و ترجمه خود را برهان قاطع نام نهاده است.

2 . ملّامحسن فیض کاشانی (1007 - 1091 ه ق)

دیگر استاد قاضی سعید ،ملّامحسن فیض کاشانی است. فیض در زندگی علمی خود جامعیت قابل توجهی داشته و در تفسیر حدیث، اخلاق،فلسفه، ادبیات و عرفان صاحب نظر بوده و در هر یک، آثار قابل توجهی از خود به یادگار گذارده است.(2) قاضی سعید اندیشه های حدیثی و توجه و اهتمام به شرح احادیث را از فیض اندوخته و در شرح اربعین خود مکرر از او یاد کرده است.