فاطمه معصومه علیهاالسلام و تاریخ و فرهنگ قم صفحه 135

1- 1 . دین و سیاست در دوره صفوی، رسول جعفریان، ص 412.

2- 2 . فواید الصفویه ، ابوالحسن قزوینی ، ص 78 .

بعید نیست در اثر این تغییر و تحولات، قاضی سعید از منصب خود برکنار شده و زندگانی را در قم به انزوا ، به پایان رسانیده باشد. جمله افندی در ریاض العلماء به این مطلب اشاره کرده است: «و آل امره الی ما آل امر اخیه و لکن أقام بقم الی أن مات بها» .(1) این که فرزند وی صدرالدین بعد از سقوط صفویه ، در دوره نادری مورد توجه قرار گرفته و تفویض سمت مدرسی آستانه قم و قاضی القضاتی تبریز به وی ، می تواند نشانه مغضوب بودن پدرش در پایان کار صفویان باشد ؛ یعنی به دلیل مخالفت پدرش با مشرب عالمان دوره اواخر صفوی، پس از انقراض صفویه که مخالفان صفویه روی کار آمدند. فرزندان وی نیز مورد توجه قرار گرفته اند.

ه ) یخچال قاضی

از اقدامات اجتماعی قاضی سعید، تأسیس یخچال در قم بود. محمد تقی ارباب بیک در این زمینه چنین می نویسد:

یکی از یخچال های قم ، یخچال قاضی است... سالی در آخر تابستان ، قاضی سعید فرستاده بود نزد صاحبان یخچال باغ رئیس کمال که این قلیل یخ را برای من بگذارید. جواب گفته بودند: کسی که چنین حکمی می کند باید خود یخچال بسازد. چون به سمع او رسید ، جواب داده بود که راست گفته اند. از شدت تسلط و کثرت مایه معین کرده در دو ماه میزان و عقرب یخچال ساخته می شود بی نظیر در قم تا حال. (2)

ارباب بیک کتابش را در سال 1295 ه ق . نگاشته و گویا تا زمان وی این یخچال باقی بوده است . اکنون نیز در قم محله یخچال قاضی معروف است و گویا یخچال قاضی سعید در آن منطقه قرار داشته است. احداث این یخچال باید در سال های 1095 تا 1107 ه ق . که قاضی سعید سمت قضاوت شیخ الاسلامی قم را به عهده داشته، صورت گرفته باشد که عبارت «از شدت تسلط» ارباب بیک بر آن دلالت دارد.

و) تکیه فیض

در سال 1068 ه ق . که به امر شاه عباس ، تکیه فیض(3) در اصفهان ساخته می شد،