فاطمه معصومه علیهاالسلام و تاریخ و فرهنگ قم صفحه 154

1- 1 . این اجازه در پایان نسخه ای از جلد اول شرح توحید صدوق در کتاب خانه حضرت آیه اللّه مرعشی به شماره 293 موجود است. و اجازه اولی از روی همین نسخه در مقدمه شرح توحید صدوق 1/8 به چاپ رسیده است.

2- 2 . شیخ آقا بزرگ نسخه ای از این اجازه را رویت نموده است. الذریعه 1/196.

3- 3 . این نسخه در کتاب خانه مجلس شورای به شماره 4871 نگهداری می شود و از روی آن در مقدمه شرح توحید صدوق 1/8 چاپ شده است.

4- 4 . الاجازه الکبیره، سید عبداللّه جزایری، ص 142.

5 . حکیم میرزا حسن لاهیجی قمی

اشاره

یکی از عالمان متعبد و حکیمان متشرع عصر صفوی، میرزا حسن لاهیجی گیلانی قمی فرزند ملا عبدالرزاق لاهیجی است .

پدر

او خلف صالح حکیم عارف، متکلم محقق، مولی عبدالرزاق بن علی بن حسین لاهیجی مشهور به فیاض است که قبل از این شرح حالش بیان گردید .

مادر

بدریه (متوفای 1090 ه ق) ، مادر میرزا حسن لاهیجی ، دختر ملاصدرای شیرازی است و در هیجدهم رمضان سال 1019 ه ق . چشم به جهان گشود .

وی ملقب به «ام کلثوم» بود و از زنان عالم و فاضل عصر خود به شمار می رفت. تحصیلاتش را نزد پدرش انجام داد و در حدود سال 1034 ه ق . به ازدواج فیاض لاهیجی درآمد و نزد وی به تکمیل تحصیلات پرداخت و در اغلب علوم ، استاد شد. می گویند وی با علما جلسات علمی برگزار و با فصاحت و بلاغت با آن ها بحث می کرد. او خواهر «صدریه» و «زبیده» است.(1)

تاریخ و محل تولد

تاریخ دقیق تولد وی در دست نیست. شیخ آقا بزرگ تهرانی احتمال داده که وی