فاطمه معصومه علیهاالسلام و تاریخ و فرهنگ قم صفحه 192

1- 1 . جلد اول و دوم فهرست نسخ خطی کتاب خانه آستانه مقدسه حضرت معصومه علیهاالسلام در سال 1375 ه ش، چاپ و منتشر شده است.

2- 2_ ارغنون، مجموعه مقالات محمدعلی تربیت، به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد، تبریز، ص 272 _ 279.

10 . «سؤال و جواب» ، حجه الاسلام محمدباقر شفتی 1247 ه ق . چاپ سربی

اولین چاپخانه ها در ایران چاپ سربی بودند، ولی با توجه به هزینه بالای این نوع چاپ، پس از رواج چاپ سنگی، چاپ سربی برچیده شد و تا سال 1290 ه ق . که ناصرالدین شاه در سفر به اروپا یک دستگاه چاپخانه با حروف عربی از فرنگستان به ایران آورد، تمام چاپ های ایران به صورت سنگی صورت می گرفت.

با گسترش چاپ سربی جدید ، دیگر چاپ سنگی کم کم منسوخ شد و امروز به کلی از گردونه چاپ خارج شده است. به همین جهت ، نسخه های چاپ سنگی از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، زیرا خیلی از کتاب ها به صورت چاپ سنگی برای اولین بار به چاپ رسیده و پس از آن دیگر چاپ نشده و نسخه های آن کتاب ها هم اکنون منحصر در نسخه های چاپ سنگی است و از این قبیل کتاب ها فراوان داریم.(1)

فهرست کتاب های چاپ سنگی آستانه

چنان که قبلاً ذکر گردید ، مخزن کتاب های چاپ سنگی و سربی قدیم کتاب خانه آستانه شامل حدود 3500 جلد کتاب است . برای این کتاب ها در سال 1376ش فهرستی مفصل در حدود 600 صفحه تهیه گردیده که متاسفانه تاکنون منتشر نشده است .

این فهرست در چند بخش (کتاب های فارسی، عربی، ترکی، اردو، انگلیسی و فرانسوی) و به ترتیب الفبای عنوان کتاب ها تنظیم شده است.

ترتیب چینش اطلاعات بدین نحو است :

1 . نام کتاب

2 . موضوع کتاب : که در روبروی عنوان کتاب در داخل پرانتز قرار گرفته است.

3 . مؤلف یا مترجم : که در زیر عنوان کتاب قرار دارد.

4 . نام کاتب نسخه

5 . سال و محل چاپ

6 . ناشر و مطبعه