فاطمه معصومه علیهاالسلام و تاریخ و فرهنگ قم صفحه 48

6 . بناهای قدیم در روستاها و بلوکات قم

بقاع پیرامون شهر

شاه زاده عبداللّه: نزدیک به قلعه صدری قم (یک کیلومتر و اندی بیرون شهر در جانب غرب) منسوب به مردی از نوادگان امام چهارم. نام این مزار گویا پیش تر «شاه زید» بوده است.

شاه جمال: در کنار راه قم به اراک دو کیلومتری جنوب غربی شهر.

شاه جعفر غریب: در چند کیلومتری شرق شهر، نزدیک راه قم به کاشان، کنار تپه های مشهور به «قل درویش».

قدمگاه کوه خضر: در چند کیلومتری جنوب قم کوهی است به نام «کوه خضر» که بالای آن قدمگاه مسجدی بنا شده است.

مسجد جمکران: دیه جمکران در یک فرسنگی شرق قم ، پیش از اسلام یکی از مناطقی بود که شهر قدیم و باستانی قم را تشکیل می داد.

در کتاب قم آمده:

اول مسجدی که بدین ناحیت (قم) بنا نهادند پیش از آمدن عرب بدین ناحیت، مسجد قریه جمکران بود و مردی از اهل اسلام نام او خطاب اسدی که بدین ناحیت افتاده بود آن را بنا کرده بود و در آن تنها نماز گزارد.

دور نیست که مسجد مزبور همین باشد که اکنون «مسجد صاحب الزمان» خوانده می شود. در جنگی مخطوط - از آثار قرن یازدهم هجری - داستانی برای آن دیده شده است. این داستان به صریح متن آن در شب سه شنبه هفدهم رمضان 393 ه ق. باید روی داده باشد.

هادی مهدی: مزار «هادی مهدی» در قریه گرگابی جمکران ، مرکب از دو بنای