فاطمه معصومه علیهاالسلام و تاریخ و فرهنگ قم صفحه 8

1- 1 . جُنگ خطی شماره 68224348 کتاب خانه حضرت آیه اللّه گلپایگانی قدس سره .

2- 2 . مطالب این بخش و بخش بعدی از مقاله «سیری در کتاب تربت پاکان» که قبلاً در فصلنامه نامه قم منتشر گشته ، اخذ شده است و عبارت ها و تحقیقات آن مربوط به کتاب تربت پاکان نوشته پرفسور مدرسی طباطبایی است که با تلخیص و جابجایی در برخی موارد نقل شده است .

نخست بر سر تربت حضرت ستی فاطمه از بوریاها سایه ای ساخته بودند و این شکل همچنان بود تا در نیمه دوم قرن سوم هجری ، «زینب» نواده امام جواد علیهم السلام که پس از سال 256 ه ق به قم آمد برتربت منور قبه ای بنیاد کرد. این بنا تا پیرامون میانه قرن پنجم بر جای بود. در پیرامون میانه قرن پنجم هجری ، امیر ابوالفضل عراقی بنای روضه مقدس را تجدید نمود. این بنا تا نیمه دون قرن ششم هجری بر جای بوده و گویا تا آغاز دوره صفوی پاییده است.

در دوره صفوی ، این بارگاه ملکوتی توسعه یافت و بر رواق ها و بناهای آن افزوده گشت. همچنین در دوره قاجاریه نیز بر عمارت های آن از جهت کمی و کیفی افزوده گشت . بعد از آن ، هر روز این بارگاه انور در وسعت و توسعه بود تا به روزگار فعلی رسیده است.

حرم و بیوتات متبرک

مرقد شریف حضرت ستی فاطمه در میان بقعه با بلندی 20/1 و درازا و پهنای 95/2 در 20/1 متر قرارگرفته و با کاشی های نفیس و زیبای زرفام آغاز قرن هفتم هجری پوشیده شده که سازنده آنها محمد بن ابی طاهر بن ابی الحسین است.

کاشی های روی مرقد

این کاشی ها که لوح مزار شمرده می شود مرکب از پانزده قطعه خشت بزرگ (40×60 سانتی متر) است که در پنج ردیف - هر ردیف سه عدد - قرار گرفته و متن آن با نقش و نگارهای ظریف و کتابه های قرآنی به این شرح تزیین یافته است.

1. گرداگرد خشت ها در لبه مرقد از چهار سو ، صلوات کبیر به خط ثلث برجسته در زمینه گل و بوته طلایی نوشته شده ، به این شرح:

اللهم صل علی المصطفی و المرتضی و البتول و الحسن المجتبی و الحسین الشهید و السجاد و الباقر و الصادق و الکاظم و الرضا و التقی و النقی و الزکی العسکری و الامام المنتظر المهدی صلوات الله علیهم اجمعین و اصحابه الغر الراشدین. اللهم وال من والاهم و عاد من عاداهم وانصر من نصرهم و اخذل من