زیور هستی صفحه 172

صفحه 172

شرح قصیده

ای ازلیّت به تربت تو مخمّر وای ابدیّت به طلعت تو مقرّر

در لغت، «ازلیت» به معنای بی آغاز بودن و «ابدیّت» به معنای بی پایانی و بی انتهایی است. جرجانی می نویسد: «ازل، استمرار و امتداد وجود در زمانهای مقدر غیرمتناهی در جانب گذشته است و ابد، استمرار وجود در زمانهای مقدر غیرمتناهی در جانب آینده».(1)

«ازلیت» و «ابدیت» دو صفت از صفات ذاتی حق هستند(2) و از ذات الهی، به اعتبار این دو صفت، دو اسم «اول» و «آخر» متجلی می گردد.

در لغت، «تربت» به معنای خاک است و در این بیت، کنایه از حقیقت و باطن فاطمه معصومه علیهاالسلام است.


1- 1. «فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی» سید جعفر سجادی.
2- 2. در عرفان، همه موجودات ازلی و ابدی اند؛ با این تفاوت که ازلیت و ابدیت در حق متعال، بالذات است. ازلیت صفت سلبی است؛ یعنی سلب می کند تحقق حق را از عدم؛ زیرا که حق تعالی عین وجود است و مسبوق به عدم نیست، ولی در ماسوی الله این ازلیت به واسطه اعیان ثابته شان است که تداوم دارند در گذشته به دوام وجود حق ضمن آنکه مستحقق از عدم اند و ابدیتشان نیز به واسطه بقای موجدشان است، یعنی حق تعالی و ازلیت و ابدیت در ماسوی الله بالغیر است. (ر.ک: «مجموعه رسائل ابن عربی» ج 1، ص 408.)
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه