شاخص های تربیتی جهاد اقتصادی از منظر قرآن صفحه 99

عرضه می شود که هر شاخص حوزه سه گانه اقتصاد، یعنی تولید، توزیع و مصرف را پوشش دهد. هر چند ممکن است شاخص ها بیشتر، ناظر به جنبه مصرف باشد که همه اقشار جامعه به ویژه خانواده ها را شامل می شود.

1. انگیزه خدایی

1. انگیزه خدایی

انگیزه، نیرویی درونی است که بر اثر نیاز و کمبود یکی از مواد لازم در زندگی، در فرد به وجود می آید و او را وادار به حرکت می کند تا نیاز و کمبودش را تأمین کند. محرک در بیرون انسان قرار دارد و در راستای نیاز فرد است که از آن به هدف نیز تعبیر می شود و فرد درصدد رسیدن به آن است.(1) هر کاری که انسان انجام دهد، ناشی از انگیزه های درونی اوست؛ چون هر عمل موجود مختار، بر اساس اراده و اختیار وی صادر می شود و در صدور چنین عملی، «انگیزه» نقش اساسی دارد. در تعریف انگیزه(2) آمده است: «عامل و نیروی درونی که رفتار فرد را موجب می شود و در جهت معین سوق می دهد و او را به طور آشکار به فعالیت خاصی وا می دارد».(3)

انگیزه های درونی، ویژگی هایی دارد که مهم ترین آنها عبارتند از فردی و غیرقابل مشاهده بودن؛ بدین معنا که خواسته های درونی فرد چیزی مربوط به خود اوست و کسی نمی تواند آن را ببیند، ولی آثار آن در رفتار و عملکرد بیرونی وی قابل رؤیت است. به هر صورت، انگیزه در چگونگی رفتار، نقش

1- سید محمد میرکمالی، رهبری و مدیریت آموزشی، ص253.
2- انگیزه اسم و انگیزش اسم مصدر از مصدر انگیختن است. انگیختن یعنی به حرکت درآوردن. انگیزه یعنی سبب، علت و آنچه کسی را به کاری وادار کند. انگیزش یعنی تحریک و ترغیب. بنابراین، انگیزه یک عامل درونی است که انسان را به حرکت وا می دارد و انگیزش حالتی است که در اثر دخالت انگیزه به انسان دست می دهد و به رفتار منتهی می گردد. بدین معنا که انگیزه محرک و انگیزش تحریک حاصل از آن است و می تواند محرک های بیرونی هم داشته باشد. (محمدصادق شجاعی، دیدگاه های روان شناختی مصباح یزدی، ص 60)
3- دیدگا ه های روان شناختی مصباح یزدی، ص 59.