- دیباچه 1
- پیشگفتار 3
- اشاره 7
- 1. ولادت 7
- فصل اول: زندگی نامه 7
- 2. حیات علمی 8
- آغاز تحصیل 8
- اشاره 8
- مهاجرت به نجف 9
- بازگشت به زادگاه (تبریز) 11
- 3. اوضاع حوزه علمیه قم 12
- مهاجرت به قم 12
- اشاره 19
- 4. استادان و شاگردان 19
- استادان 19
- روش تدریس علامه طباطبایی و رفتار ایشان با شاگردان 21
- شاگردان علامه طباطبایی رحمه الله 23
- تفسیر قرآن به قرآن 25
- اشاره 25
- فصل دوم: ویژگی های علمی 25
- 1. ویژگی تفسیری 25
- اشاره 25
- تفسیر موضوعی 27
- آگاهی گسترده و فراگیر به تمام ظواهر قرآن 28
- تبحر در تفکر عقلی 29
- سیری عمیق در سنّت قطعی امامان معصوم علیه السلام 29
- آشنایی با محکمات قرآن 30
- آشنایی با علوم نقلی 30
- آشنایی کامل با مبادی برهان و شرایط مقدمات 31
- توانایی علامه در تشخیص مفهوم از مصداق و خلط نکردن تفسیر و تطبیق 32
- آشنایی کامل با مبانی عرفان اسلامی 32
- پاسداری از مکتب تشیع 33
- جمع میان دو شیوه تفسیری ترتیبی و موضوعی 34
- شرح صدر 35
- اشک خوف 36
- رمز کلمات 36
- فیض قدسی 38
- ما کاری نکرده ایم 39
- هدیه به روح پدر و مادر 40
- جایگاه تفسیر المیزان در محافل علمی جهان 41
- دشواری شناخت مردان الهی 42
- اشاره 42
- 2. ویژگی فلسفی 42
- فلسفه از دیدگاه علامه طباطبایی 43
- تنظیم فلسفه به صورت مسائل هندسی 45
- پایه گذار یک رشته مسائل فلسفی 46
- مبارزه با فلسفه مادی گری 47
- تقریب میان فلسفه شرق و غرب (فلسفه تطبیقی) 48
- غواص اقیانوس معارف 49
- تعقل عمیق همراه با امدادهای غیبی 50
- بنیان های فکری استاد طباطبایی 51
- آب لطف 51
- دفاع از فلسفه صدرایی 53
- نبود تعارض میان عقل و وحی 54
- اشاره 56
- اشاره 56
- 3. ویژگی عرفانی و اخلاقی 56
- الف) اندیشه ها، ]عرفان نظری[ یا عرفان شناسی 56
- عارف و عرفان 57
- انسان و درک عرفانی 57
- اهل بیت علیه السلام ؛ سرچشمه عرفان اسلامی 58
- راهنمایی کتاب و سنّت به عرفان نفس و برنامه آن 59
- تفاوت عرفان اسلامی با عرفان های غیراسلامی 62
- رابطه انسان و عرفان عملی 63
- عارف، ناظر صور ملکات اشخاص 65
- ب) جلوه های عرفان عملی و اخلاقی علامه طباطبایی 67
- آشنایی علامه با آیت الله قاضی رحمه الله 67
- اشاره 67
- جایگاه علامه طباطبایی در عرفان عملی 68
- کشیک نفس 70
- گفتوگو با ادریس علیه السلام 71
- عشق به اهل بیت علیهم السلام 72
- محاسبه 72
- شرح صدر علامه طباطبایی 73
- ساده زیستی و زهد 75
- بخشش و گذشت 75
- اخلاص 76
- بلندی طبع 78
- فروتنی 79
- رسیدگی به همنوع 80
- توجه به حقوق حیوانات 80
- اخلاق خانوادگی علامه 81
- ما حیوان خانگی را نمی کشیم 83
- دیگر فضایل اخلاقی علامه 83
- یاد خدا 84
- سه راهکار اخلاقی 85
- اشاره 85
- راهکار اول 85
- راهکار دوم 86
- راهکار سوم 86
- اشاره 87
- الف) ویژگی فقهی و اصولی علامه طباطبایی 87
- 4. ویژگی فقهی، اصولی، حدیثی 87
- اشاره 87
- مراتب فقهی علامه طباطبایی رحمه الله 88
- ب) پژوهش های حدیثی 89
- اجازه اجتهاد 89
- 5. تبحّر در علم ریاضی و هیئت 92
- اشاره 92
- تدریس علم هیئت در قم 93
- نصب دایره هندسه در مدرسه حجتیه قم 93
- ریاضیات و تقویت ذوق فلسفی 94
- نقشه مدرسه حجتیه 94
- اشاره 96
- 6. ویژگی هنری و ادبی 96
- سیاه مشق 96
- شعر 97
- اشاره 97
- مهر خوبان 99
- بارگاه گل 99
- هرچه جوییم نیابیم نشانی جز نام 101
- جرم من این است که آزاده ام 101
- خویش بر آتش زد و خاموش شد 102
- پیر خرد 103
- پیر میخانه 103
- شاه شهیدان 103
- طبق غنچه 104
- باد سحر 104
- چشمه فکر 105
- دو هزار «لَنْ ترانی» 105
- فصل سوم: علامه از دیدگاه بزرگان 106
- اشاره 106
- امام خمینی رحمه الله 106
- آیت الله خامنه ای 107
- شهید مرتضی مطهری رحمه الله 107
- آیت الله جعفر سبحانی 109
- آیت الله محمدتقی مصباح یزدی 109
- آیت الله حسن زاده آملی 110
- آیت الله ابراهیم امینی 111
- آیت الله مرتضوی لنگرودی رحمه الله 112
- آیت الله صدرالدین حائری شیرازی 112
- آیت الله محمد محمدی گیلانی 113
- دکتر رضا داوری اردکانی 113
- خاطره اول 114
- اشاره 114
- علامه محمدتقی جعفری رحمه الله 114
- خاطره دوم 115
- دکتر احمد احمدی 116
- استاد عبدالحسین مشکوهالدینی 116
- استاد محمد عبدخدایی 117
- دکتر جواد فلاتوری 118
- استاد سید جلال الدین آشتیانی 120
- استاد سید محسن موسوی تبریزی 120
- آیت الله جوادی آملی 121
- دکتر سید حسین نصر 122
- دکتر غلام حسین ابراهیمی دینانی 125
- اشاره 129
- فصل چهارم: کتاب شناسی 129
- 1. تفسیر المیزان 129
- 2. بدایه الحکمه 131
- 3. نهایه الحکمه 131
- 6. شیعه در اسلام 132
- 5. حاشیه بر کفایه الاصول 132
- 4. اصول فلسفه و روش رئالیسم 132
- 7. مجموعه مذاکرات با پرفسور هانری کربن (شیعه) 133
- 8. خلاصه تعالیم اسلام 133
- 10. عقاید و دستورهای دینی 133
- 9. روابط اجتماعی در اسلام 133
- 11. بررسی های اسلامی (3 جلد) 134
- 12. آموزش دین 135
- 16. رساله قوه و فعل 135
- 17. رساله ای در اثبات ذات 135
- 19. رساله ای در افعالالله تعالی (بحثی است درباره توحید افعالی، جبر و تفویض، قضا و قدر و...) 135
- 13، 14 و 15. رساله انسان قبل از دنیا، در دنیا و بعد از دنیا 135
- 18. رساله ای در صفات (صفات سلبیه و ثبوتیه و...) 135
- 28. رساله ای در اعتبارات 136
- 26. رساله ای در تحلیل 136
- 23. رساله ای در مشتقات 136
- 24. رساله ای در برهان 136
- 20. رساله ای در وسائط (اثری است درباره وسائط موجود میان مقام ربوبی و عالم طبیعت) 136
- 25. رساله ای در ترکیب 136
- 22. رساله ای در ولایت 136
- 27. رساله ای در مغالطه 136
- 21. رساله ای در نبوت 136
- 30. رساله ای در حکومت اسلامی 137
- 31. محاکمات میان دو مکاتبات 137
- 33. معنویت تشیع (مجموعه مقاله ها) 137
- 29. قرآن در اسلام 137
- 34. رساله ای در عالم غیب 137
- 36. پرسش و پاسخ 137
- 32. تعلیمات دینی 137
- 35. وحی یا شعور مرموز 137
- 42. سنن النبی صلی الله علیه و آله 138
- 43. لب اللباب 138
- 41. رساله علی و فلسفه الهی 138
- 39. ارجوزه فی الخط 138
- 40. دیوان اشعار 138
- 38. ارجوزه فی الصّرف 138
- 37. ارجوزه فی النحو 138
- 47. مهر تابان 139
- 46. حاشیه بر اسفار 139
- 44. رساله ای در توحید ذاتی 139
- 45. رساله ای در اسماءالله تعالی 139
- 48. رسالت تشیع 140
- 54. رساله ای در تحریم الکل از دیدگاه اسلام 140
- 52. حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری 140
- 49. رساله ای در عشق 140
- 50. رساله محمد صلی الله علیه و آله در آیین اسلام 140
- 51. تعلیقه بر اصول کافی 140
- 53. تعلیقه بر برخی مجلدهای بحارالانوار 140
- 55. جمال آفتاب و آفتاب هر نظر (شرحی بر دیوان حافظ) 140
- 56. راز دل 141
- 57. رساله انساب آل عبدالوهاب 141
- اشاره 142
- فصل پنجم: عروج ملکوتی 142
- در سوگ علامه طباطبائی رحمه الله 144
- رجعت سرخ ستاره 146
- فخریه شهریار 146
- عشق رفت 147
- الف) کتاب 151
- کتابنامه 151
- اشاره 151
- ب) نشریه 155
ص:130
دانشمندان جوان و تازه نفس، راه ایشان را ادامه داده، استقلال و عدم وابستگی علمی جوامع اسلامی را تأمین نمایند».(1)
استاد سید محسن موسوی تبریزی
استاد سید محسن موسوی تبریزی
«علامه طباطبایی، آب حیات و هدایت را از سه منبع عقل و قلب و وحی نوشید و سیراب شد. او حقاً مصداق آیات زیر بود:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا للهِِ وَلِلرّسُولِ إِذَا دَعَاکُمْ لِمَا یُحْیِیکُمْ». (انفال: 24)
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِن تَتَّقُوا الله یَجْعَل لَکُمْ فُرْقَاناً». (انفال: 29)
«إِنّ هذَا الْقُرْانَ یَهْدِی لِلَّتی هِیَ أَقْوَمُ وَیُبَشَّرُ الْمُؤْمِنِینَ الَّذِینَ یَعَمَلَوُنَ الصّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْراً کَبِیراً». (اسراء: 9)
وی عقل و قلب (فلسفه و عرفان) را دریافت؛ عقل در یک دست و قلب در دست دیگر، در محضر وحی رفت و کمال خود را پیدا کرد؛ «وَالسَلاَمٌ عَلَیْهِ یَوْمَ وُلِدَ وَ یَوْمَ یَمُوتُ وَ یَوْمَ یُبْعَثُ حَیّاً». (مریم: 15)
علامه طباطبایی، لقمان زمان بود که خدا او را هدایت و به او حکمت عطا کرد؛ «وَمَن یُؤْتَ الْحِکْمَهَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً.» (بقره: 269)
چه نیک گوید شبستری در گلشن راز:
وگر نوری رسد از عالم جان
ز فیض جذبه یا از عکس برهان
دلش با نور حق همراز گردد
وز آن راهی که آمد بازگردد
ز جذبه یا ز برهان یقینی
رهی یابد به ایمان یقینی
کند یک رجعت از سجین فجار
رخ آرد سوی علیین ابرار (2)
استاد سید جلال الدین آشتیانی
استاد سید جلال الدین آشتیانی
استاد سید جلال الدین آشتیانی، علامه طباطبایی را به مشعل فروزان علوم عقلی تشبیه می کند و درباره رابطه خویش با ایشان می نویسد:
1- دومین یادنامه علامه طباطبایی، ص 217.
2- دومین یادنامه علامه طباطبایی، مقاله استاد سید محسن موسوی تبریزی، صص 307 و 308.