- دیباچه 1
- پیشگفتار 3
- اشاره 7
- 1. ولادت 7
- فصل اول: زندگی نامه 7
- 2. حیات علمی 8
- اشاره 8
- آغاز تحصیل 8
- مهاجرت به نجف 9
- بازگشت به زادگاه (تبریز) 11
- 3. اوضاع حوزه علمیه قم 12
- مهاجرت به قم 12
- اشاره 19
- استادان 19
- 4. استادان و شاگردان 19
- روش تدریس علامه طباطبایی و رفتار ایشان با شاگردان 21
- شاگردان علامه طباطبایی رحمه الله 23
- اشاره 25
- تفسیر قرآن به قرآن 25
- اشاره 25
- فصل دوم: ویژگی های علمی 25
- 1. ویژگی تفسیری 25
- تفسیر موضوعی 27
- آگاهی گسترده و فراگیر به تمام ظواهر قرآن 28
- سیری عمیق در سنّت قطعی امامان معصوم علیه السلام 29
- تبحر در تفکر عقلی 29
- آشنایی با محکمات قرآن 30
- آشنایی با علوم نقلی 30
- آشنایی کامل با مبادی برهان و شرایط مقدمات 31
- آشنایی کامل با مبانی عرفان اسلامی 32
- توانایی علامه در تشخیص مفهوم از مصداق و خلط نکردن تفسیر و تطبیق 32
- پاسداری از مکتب تشیع 33
- جمع میان دو شیوه تفسیری ترتیبی و موضوعی 34
- شرح صدر 35
- رمز کلمات 36
- اشک خوف 36
- فیض قدسی 38
- ما کاری نکرده ایم 39
- هدیه به روح پدر و مادر 40
- جایگاه تفسیر المیزان در محافل علمی جهان 41
- اشاره 42
- 2. ویژگی فلسفی 42
- دشواری شناخت مردان الهی 42
- فلسفه از دیدگاه علامه طباطبایی 43
- تنظیم فلسفه به صورت مسائل هندسی 45
- پایه گذار یک رشته مسائل فلسفی 46
- مبارزه با فلسفه مادی گری 47
- تقریب میان فلسفه شرق و غرب (فلسفه تطبیقی) 48
- غواص اقیانوس معارف 49
- تعقل عمیق همراه با امدادهای غیبی 50
- بنیان های فکری استاد طباطبایی 51
- آب لطف 51
- دفاع از فلسفه صدرایی 53
- نبود تعارض میان عقل و وحی 54
- اشاره 56
- 3. ویژگی عرفانی و اخلاقی 56
- الف) اندیشه ها، ]عرفان نظری[ یا عرفان شناسی 56
- اشاره 56
- عارف و عرفان 57
- انسان و درک عرفانی 57
- اهل بیت علیه السلام ؛ سرچشمه عرفان اسلامی 58
- راهنمایی کتاب و سنّت به عرفان نفس و برنامه آن 59
- تفاوت عرفان اسلامی با عرفان های غیراسلامی 62
- رابطه انسان و عرفان عملی 63
- عارف، ناظر صور ملکات اشخاص 65
- ب) جلوه های عرفان عملی و اخلاقی علامه طباطبایی 67
- آشنایی علامه با آیت الله قاضی رحمه الله 67
- اشاره 67
- جایگاه علامه طباطبایی در عرفان عملی 68
- کشیک نفس 70
- گفتوگو با ادریس علیه السلام 71
- محاسبه 72
- عشق به اهل بیت علیهم السلام 72
- شرح صدر علامه طباطبایی 73
- ساده زیستی و زهد 75
- بخشش و گذشت 75
- اخلاص 76
- بلندی طبع 78
- فروتنی 79
- توجه به حقوق حیوانات 80
- رسیدگی به همنوع 80
- اخلاق خانوادگی علامه 81
- ما حیوان خانگی را نمی کشیم 83
- دیگر فضایل اخلاقی علامه 83
- یاد خدا 84
- سه راهکار اخلاقی 85
- راهکار اول 85
- اشاره 85
- راهکار دوم 86
- راهکار سوم 86
- 4. ویژگی فقهی، اصولی، حدیثی 87
- الف) ویژگی فقهی و اصولی علامه طباطبایی 87
- اشاره 87
- اشاره 87
- مراتب فقهی علامه طباطبایی رحمه الله 88
- ب) پژوهش های حدیثی 89
- اجازه اجتهاد 89
- 5. تبحّر در علم ریاضی و هیئت 92
- اشاره 92
- نصب دایره هندسه در مدرسه حجتیه قم 93
- تدریس علم هیئت در قم 93
- نقشه مدرسه حجتیه 94
- ریاضیات و تقویت ذوق فلسفی 94
- اشاره 96
- 6. ویژگی هنری و ادبی 96
- سیاه مشق 96
- شعر 97
- اشاره 97
- بارگاه گل 99
- مهر خوبان 99
- هرچه جوییم نیابیم نشانی جز نام 101
- جرم من این است که آزاده ام 101
- خویش بر آتش زد و خاموش شد 102
- شاه شهیدان 103
- پیر خرد 103
- پیر میخانه 103
- باد سحر 104
- طبق غنچه 104
- دو هزار «لَنْ ترانی» 105
- چشمه فکر 105
- اشاره 106
- فصل سوم: علامه از دیدگاه بزرگان 106
- امام خمینی رحمه الله 106
- شهید مرتضی مطهری رحمه الله 107
- آیت الله خامنه ای 107
- آیت الله جعفر سبحانی 109
- آیت الله محمدتقی مصباح یزدی 109
- آیت الله حسن زاده آملی 110
- آیت الله ابراهیم امینی 111
- آیت الله مرتضوی لنگرودی رحمه الله 112
- آیت الله صدرالدین حائری شیرازی 112
- آیت الله محمد محمدی گیلانی 113
- دکتر رضا داوری اردکانی 113
- علامه محمدتقی جعفری رحمه الله 114
- خاطره اول 114
- اشاره 114
- خاطره دوم 115
- استاد عبدالحسین مشکوهالدینی 116
- دکتر احمد احمدی 116
- استاد محمد عبدخدایی 117
- دکتر جواد فلاتوری 118
- استاد سید جلال الدین آشتیانی 120
- استاد سید محسن موسوی تبریزی 120
- آیت الله جوادی آملی 121
- دکتر سید حسین نصر 122
- دکتر غلام حسین ابراهیمی دینانی 125
- فصل چهارم: کتاب شناسی 129
- 1. تفسیر المیزان 129
- اشاره 129
- 3. نهایه الحکمه 131
- 2. بدایه الحکمه 131
- 6. شیعه در اسلام 132
- 4. اصول فلسفه و روش رئالیسم 132
- 5. حاشیه بر کفایه الاصول 132
- 10. عقاید و دستورهای دینی 133
- 7. مجموعه مذاکرات با پرفسور هانری کربن (شیعه) 133
- 8. خلاصه تعالیم اسلام 133
- 9. روابط اجتماعی در اسلام 133
- 11. بررسی های اسلامی (3 جلد) 134
- 13، 14 و 15. رساله انسان قبل از دنیا، در دنیا و بعد از دنیا 135
- 12. آموزش دین 135
- 16. رساله قوه و فعل 135
- 19. رساله ای در افعالالله تعالی (بحثی است درباره توحید افعالی، جبر و تفویض، قضا و قدر و...) 135
- 18. رساله ای در صفات (صفات سلبیه و ثبوتیه و...) 135
- 17. رساله ای در اثبات ذات 135
- 23. رساله ای در مشتقات 136
- 28. رساله ای در اعتبارات 136
- 22. رساله ای در ولایت 136
- 26. رساله ای در تحلیل 136
- 25. رساله ای در ترکیب 136
- 21. رساله ای در نبوت 136
- 24. رساله ای در برهان 136
- 27. رساله ای در مغالطه 136
- 20. رساله ای در وسائط (اثری است درباره وسائط موجود میان مقام ربوبی و عالم طبیعت) 136
- 36. پرسش و پاسخ 137
- 30. رساله ای در حکومت اسلامی 137
- 34. رساله ای در عالم غیب 137
- 32. تعلیمات دینی 137
- 31. محاکمات میان دو مکاتبات 137
- 29. قرآن در اسلام 137
- 33. معنویت تشیع (مجموعه مقاله ها) 137
- 35. وحی یا شعور مرموز 137
- 42. سنن النبی صلی الله علیه و آله 138
- 40. دیوان اشعار 138
- 43. لب اللباب 138
- 41. رساله علی و فلسفه الهی 138
- 37. ارجوزه فی النحو 138
- 38. ارجوزه فی الصّرف 138
- 39. ارجوزه فی الخط 138
- 46. حاشیه بر اسفار 139
- 45. رساله ای در اسماءالله تعالی 139
- 44. رساله ای در توحید ذاتی 139
- 47. مهر تابان 139
- 49. رساله ای در عشق 140
- 52. حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری 140
- 48. رسالت تشیع 140
- 53. تعلیقه بر برخی مجلدهای بحارالانوار 140
- 51. تعلیقه بر اصول کافی 140
- 50. رساله محمد صلی الله علیه و آله در آیین اسلام 140
- 54. رساله ای در تحریم الکل از دیدگاه اسلام 140
- 55. جمال آفتاب و آفتاب هر نظر (شرحی بر دیوان حافظ) 140
- 56. راز دل 141
- 57. رساله انساب آل عبدالوهاب 141
- فصل پنجم: عروج ملکوتی 142
- اشاره 142
- در سوگ علامه طباطبائی رحمه الله 144
- رجعت سرخ ستاره 146
- فخریه شهریار 146
- عشق رفت 147
- الف) کتاب 151
- کتابنامه 151
- اشاره 151
- ب) نشریه 155
ص:131
مدت هشت سال نیز به حوزه تدریس فلسفه و تفسیر قرآن کریم و اصول فقه استاد دانشمند و محقق جامع، مشعل فروزان علوم عقلی در حوزه علمیه قم، آقای حاج سید محمدحسین طباطبایی تبریزی حاضر شدم. الهیات، کتاب شفای شیخ رئیس و الهیات بالمعنی الاخص اسفار و امور عامه این کتاب را به انضمام قریب به یک دوره اصول فقه و قسمتی از تفسیر قرآن مجید را خدمت آن جناب قرائت نمودم.(1)
آیت الله جوادی آملی
آیت الله جوادی آملی
«اگر اندیشمند باهوشی، ضمن تحلیل عقلی همگام [با] دل، قدمی به سوی وحی آسمانی در پهنه تفسیر وسیع علامه بردارد، خواهد یافت که اگر استاد طباطبایی را فارابی عصر بنامیم، سخنی به گزاف نگفته ایم».(2)
«حضرت استاد رحمه الله، با بهره مندی از کوثر وحی و در کنار آن، معارف اهل بیت علیه السلام، توانست زمینه احیای علوم اسلامی بهویژه مکتب تشیع را در سطح کشور و گاه در خارج از آن فراهم سازد و نیز باعث شد تشنگان هدایت الهی بتوانند از چشمه گوارای معارف قرآن بهره ها برند و حتی خود نیز سیرابکننده عطش دیگران باشند.
علامه طباطبایی رحمه الله، این شایستگی را از ناحیه «الله» دریافت کرد. او با کلامالله مأنوس بود و این اُنس با کتاب خدا به قدری بود که توانست رمز آیات را از خود آیات به دست آورد. فکر و روح علامه چنان با قرآن پیوند داشت که حیات او به معنای واقعی، حیات قرآنی بود، با قرآن زندگی کرد، با قرآن رفتار داشت و بر اساس قرآن می گفت و می نوشت».(3)
«اگر دیروز از این سرزمین، شمس الحق تبریزی برخاست و شایسته چنان شعری شد:
1- سید جلال الدین آشتیانی، شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم، ص 92.
2- جرعه های جان بخش، ص 315.
3- شمس الوحی تبریزی، صص 44 و 45.