سیره علمی و عملی علامه سید محمدحسین طباطبایی رحمه الله صفحه 29

ص:39

سیری عمیق در سنّت قطعی امامان معصوم علیه السلام

سیری عمیق در سنّت قطعی امامان معصوم علیه السلام

علامه طباطبایی رحمه الله، مطالعاتی طولانی و عمیق در سنّت قطعی معصومان علیهم السلام داشت. ازاین رو، هر آیه را به گونه­ای تفسیر می کرد که اگر در سیره و سنّت امامان معصوم علیهم السلام دلیل یا تأییدی وجود داشت، از آن به­عنوان استدلال یا استمداد بهره برداری می کرد و اگر دلیل یا تأییدی در این باره در سیره اهل­بیت علیهم السلام وجود نداشت، علامه به روشی آیه محل بحث را تفسیر می کرد که با سنّت قطعی آن بزرگواران تناقض نداشته باشد؛ زیرا تباین قرآن و سنّت، همان جدایی میان این دو حبل ممتد الهی است که به فرموده پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله هرگز جدایی پذیر نیستند: «لَنْ یَفْترِقا حَتّی یَردا عَلَیّ الْحَوْضَ». (1)

تبحر در تفکر عقلی

تبحر در تفکر عقلی

علامه طباطبایی رحمه الله، در تفکر عقلی، تبحری کم نظیر داشت. ایشان در تفسیر آیات، اگر میان مبادی بیّن یا مبیّن عقلی، دلیل یا تأییدی وجود داشت، از آن در زمینه معارف عقلی _ و نه احکام تعبدی _ به عنوان استدلال یا استمداد بهره برداری می کرد و اگر بحث عقلی در آن باره صورت نگرفته بود، به گونه ای آن آیه معنونه(2) را معنا می کرد که با هیچ دلیل قطعی عقلی مخالف نباشد. ایشان هر وجه یا احتمالی را که با موازین قطعی عقلی _ و نه مبانی غیرقطعی یا فرضیه های علمی _ تناقض داشت، باطل می دانست. همچنین تناقض عقل و وحی را هم با عقل قطعی مردود می دانست و هم با وحی الهی باطل می شمرد؛ زیرا معتقد بود هرگز دو حجت هماهنگ خداوند سبحان، مباین هم نخواهند بود،