سیره علمی و عملی علامه سید محمدحسین طباطبایی رحمه الله صفحه 39

ص:49

آورد که به تمام آنچه نیاز اندیشه های زمان بود، توجه داشت. وی با بهره مندی از انوار درخشان قرآن، اندیشه ها را اصلاح کرد و جامعه را با کتاب هدایت و صحیفه فطرت آشنا ساخت و گنجینه ای پرخیر و برکت به جویندگان حقایق و چشمه ای زلال به تشنگان حکمت الهی عرضه کرد.(1)

ما کاری نکرده ایم

ما کاری نکرده ایم

یکی از شاگردان علامه درباره ارزش تفسیر المیزان می گوید:

دوست و صدیق راستین و هم دوره طلبگی ما، امام موسی صدر، از عالم وحید و نویسنده معروف و متضلع خبیر لبنان، شیخ جواد مُغنیه نقل می کرد: «از وقتی که المیزان به دست من رسیده است، کتابخانه من تعطیل شده و پیوسته در روی میز مطالعه من، المیزان است.» این حقیر روزی به حضرت استاد عرض کردم: هنوز این تفسیر شریف در حوزه های علمیه جای خود را چنان­که باید باز نکرده است و به ارزش واقعی آن پی نبرده اند. اگر این تفسیر در حوزه ها تدریس شود و روی محتویات و مطالب آن بحث و نقد و تجزیه و تحلیل به عمل آید و پیوسته این امر ادامه یابد، پس از دویست سال، ارزش این تفسیر معلوم خواهد شد.

در دفعه دیگری عرض کردم: من که به مطالعه این تفسیر مشغول می شوم، در بعضی از اوقات که آیات را به هم ربط می دهید و زنجیروار آنها را با یکدیگر موازنه و از راه تطبیق، معنا را بیرون می کشید، جز آنکه بگویم در آن هنگام قلم وَحی و الهام الهی آن را بر دست شما جاری ساخته است، تعبیر دیگری ندارم. ایشان سری تکان داد و فرمود: این فقط حُسن نظر است، ما کاری نکرده ایم.(2)