- دیباچه 1
- پیشگفتار 3
- فصل اول: زندگی نامه 7
- اشاره 7
- 1. ولادت 7
- اشاره 8
- 2. حیات علمی 8
- آغاز تحصیل 8
- مهاجرت به نجف 9
- بازگشت به زادگاه (تبریز) 11
- 3. اوضاع حوزه علمیه قم 12
- مهاجرت به قم 12
- اشاره 19
- استادان 19
- 4. استادان و شاگردان 19
- روش تدریس علامه طباطبایی و رفتار ایشان با شاگردان 21
- شاگردان علامه طباطبایی رحمه الله 23
- تفسیر قرآن به قرآن 25
- اشاره 25
- اشاره 25
- فصل دوم: ویژگی های علمی 25
- 1. ویژگی تفسیری 25
- تفسیر موضوعی 27
- آگاهی گسترده و فراگیر به تمام ظواهر قرآن 28
- تبحر در تفکر عقلی 29
- سیری عمیق در سنّت قطعی امامان معصوم علیه السلام 29
- آشنایی با محکمات قرآن 30
- آشنایی با علوم نقلی 30
- آشنایی کامل با مبادی برهان و شرایط مقدمات 31
- توانایی علامه در تشخیص مفهوم از مصداق و خلط نکردن تفسیر و تطبیق 32
- آشنایی کامل با مبانی عرفان اسلامی 32
- پاسداری از مکتب تشیع 33
- جمع میان دو شیوه تفسیری ترتیبی و موضوعی 34
- شرح صدر 35
- اشک خوف 36
- رمز کلمات 36
- فیض قدسی 38
- ما کاری نکرده ایم 39
- هدیه به روح پدر و مادر 40
- جایگاه تفسیر المیزان در محافل علمی جهان 41
- اشاره 42
- دشواری شناخت مردان الهی 42
- 2. ویژگی فلسفی 42
- فلسفه از دیدگاه علامه طباطبایی 43
- تنظیم فلسفه به صورت مسائل هندسی 45
- پایه گذار یک رشته مسائل فلسفی 46
- مبارزه با فلسفه مادی گری 47
- تقریب میان فلسفه شرق و غرب (فلسفه تطبیقی) 48
- غواص اقیانوس معارف 49
- تعقل عمیق همراه با امدادهای غیبی 50
- بنیان های فکری استاد طباطبایی 51
- آب لطف 51
- دفاع از فلسفه صدرایی 53
- نبود تعارض میان عقل و وحی 54
- اشاره 56
- اشاره 56
- الف) اندیشه ها، ]عرفان نظری[ یا عرفان شناسی 56
- 3. ویژگی عرفانی و اخلاقی 56
- عارف و عرفان 57
- انسان و درک عرفانی 57
- اهل بیت علیه السلام ؛ سرچشمه عرفان اسلامی 58
- راهنمایی کتاب و سنّت به عرفان نفس و برنامه آن 59
- تفاوت عرفان اسلامی با عرفان های غیراسلامی 62
- رابطه انسان و عرفان عملی 63
- عارف، ناظر صور ملکات اشخاص 65
- ب) جلوه های عرفان عملی و اخلاقی علامه طباطبایی 67
- آشنایی علامه با آیت الله قاضی رحمه الله 67
- اشاره 67
- جایگاه علامه طباطبایی در عرفان عملی 68
- کشیک نفس 70
- گفتوگو با ادریس علیه السلام 71
- عشق به اهل بیت علیهم السلام 72
- محاسبه 72
- شرح صدر علامه طباطبایی 73
- ساده زیستی و زهد 75
- بخشش و گذشت 75
- اخلاص 76
- بلندی طبع 78
- فروتنی 79
- توجه به حقوق حیوانات 80
- رسیدگی به همنوع 80
- اخلاق خانوادگی علامه 81
- ما حیوان خانگی را نمی کشیم 83
- دیگر فضایل اخلاقی علامه 83
- یاد خدا 84
- سه راهکار اخلاقی 85
- راهکار اول 85
- اشاره 85
- راهکار دوم 86
- راهکار سوم 86
- اشاره 87
- الف) ویژگی فقهی و اصولی علامه طباطبایی 87
- 4. ویژگی فقهی، اصولی، حدیثی 87
- اشاره 87
- مراتب فقهی علامه طباطبایی رحمه الله 88
- اجازه اجتهاد 89
- ب) پژوهش های حدیثی 89
- 5. تبحّر در علم ریاضی و هیئت 92
- اشاره 92
- نصب دایره هندسه در مدرسه حجتیه قم 93
- تدریس علم هیئت در قم 93
- ریاضیات و تقویت ذوق فلسفی 94
- نقشه مدرسه حجتیه 94
- اشاره 96
- 6. ویژگی هنری و ادبی 96
- سیاه مشق 96
- اشاره 97
- شعر 97
- بارگاه گل 99
- مهر خوبان 99
- جرم من این است که آزاده ام 101
- هرچه جوییم نیابیم نشانی جز نام 101
- خویش بر آتش زد و خاموش شد 102
- پیر خرد 103
- شاه شهیدان 103
- پیر میخانه 103
- باد سحر 104
- طبق غنچه 104
- دو هزار «لَنْ ترانی» 105
- چشمه فکر 105
- فصل سوم: علامه از دیدگاه بزرگان 106
- اشاره 106
- امام خمینی رحمه الله 106
- شهید مرتضی مطهری رحمه الله 107
- آیت الله خامنه ای 107
- آیت الله جعفر سبحانی 109
- آیت الله محمدتقی مصباح یزدی 109
- آیت الله حسن زاده آملی 110
- آیت الله ابراهیم امینی 111
- آیت الله صدرالدین حائری شیرازی 112
- آیت الله مرتضوی لنگرودی رحمه الله 112
- دکتر رضا داوری اردکانی 113
- آیت الله محمد محمدی گیلانی 113
- اشاره 114
- خاطره اول 114
- علامه محمدتقی جعفری رحمه الله 114
- خاطره دوم 115
- استاد عبدالحسین مشکوهالدینی 116
- دکتر احمد احمدی 116
- استاد محمد عبدخدایی 117
- دکتر جواد فلاتوری 118
- استاد سید محسن موسوی تبریزی 120
- استاد سید جلال الدین آشتیانی 120
- آیت الله جوادی آملی 121
- دکتر سید حسین نصر 122
- دکتر غلام حسین ابراهیمی دینانی 125
- 1. تفسیر المیزان 129
- فصل چهارم: کتاب شناسی 129
- اشاره 129
- 2. بدایه الحکمه 131
- 3. نهایه الحکمه 131
- 6. شیعه در اسلام 132
- 5. حاشیه بر کفایه الاصول 132
- 4. اصول فلسفه و روش رئالیسم 132
- 7. مجموعه مذاکرات با پرفسور هانری کربن (شیعه) 133
- 8. خلاصه تعالیم اسلام 133
- 10. عقاید و دستورهای دینی 133
- 9. روابط اجتماعی در اسلام 133
- 11. بررسی های اسلامی (3 جلد) 134
- 12. آموزش دین 135
- 13، 14 و 15. رساله انسان قبل از دنیا، در دنیا و بعد از دنیا 135
- 16. رساله قوه و فعل 135
- 19. رساله ای در افعالالله تعالی (بحثی است درباره توحید افعالی، جبر و تفویض، قضا و قدر و...) 135
- 18. رساله ای در صفات (صفات سلبیه و ثبوتیه و...) 135
- 17. رساله ای در اثبات ذات 135
- 23. رساله ای در مشتقات 136
- 28. رساله ای در اعتبارات 136
- 22. رساله ای در ولایت 136
- 26. رساله ای در تحلیل 136
- 20. رساله ای در وسائط (اثری است درباره وسائط موجود میان مقام ربوبی و عالم طبیعت) 136
- 24. رساله ای در برهان 136
- 25. رساله ای در ترکیب 136
- 27. رساله ای در مغالطه 136
- 21. رساله ای در نبوت 136
- 36. پرسش و پاسخ 137
- 30. رساله ای در حکومت اسلامی 137
- 34. رساله ای در عالم غیب 137
- 32. تعلیمات دینی 137
- 31. محاکمات میان دو مکاتبات 137
- 33. معنویت تشیع (مجموعه مقاله ها) 137
- 29. قرآن در اسلام 137
- 35. وحی یا شعور مرموز 137
- 41. رساله علی و فلسفه الهی 138
- 39. ارجوزه فی الخط 138
- 40. دیوان اشعار 138
- 38. ارجوزه فی الصّرف 138
- 42. سنن النبی صلی الله علیه و آله 138
- 43. لب اللباب 138
- 37. ارجوزه فی النحو 138
- 46. حاشیه بر اسفار 139
- 47. مهر تابان 139
- 45. رساله ای در اسماءالله تعالی 139
- 44. رساله ای در توحید ذاتی 139
- 53. تعلیقه بر برخی مجلدهای بحارالانوار 140
- 49. رساله ای در عشق 140
- 52. حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری 140
- 48. رسالت تشیع 140
- 51. تعلیقه بر اصول کافی 140
- 50. رساله محمد صلی الله علیه و آله در آیین اسلام 140
- 54. رساله ای در تحریم الکل از دیدگاه اسلام 140
- 55. جمال آفتاب و آفتاب هر نظر (شرحی بر دیوان حافظ) 140
- 57. رساله انساب آل عبدالوهاب 141
- 56. راز دل 141
- فصل پنجم: عروج ملکوتی 142
- اشاره 142
- در سوگ علامه طباطبائی رحمه الله 144
- رجعت سرخ ستاره 146
- فخریه شهریار 146
- عشق رفت 147
- الف) کتاب 151
- کتابنامه 151
- اشاره 151
- ب) نشریه 155
ص:51
اینکه من در ثواب آن پدرم را شریک نساخته ام، نه از جهت آن بود که می خواستم امساک کنم، بلکه تصور می کردم کارهای ما چه ارزشی دارد که پدرم را در آن سهیم کنم. قابلیتی برای خدمت خود نمی دیدم.
علامه طباطبایی در ادامه این ماجرا می فرماید:
با رسیدن این نامه، منفعل و شرمنده شدم و گفتم: خدایا! اگر این تفسیر ما در نزد تو قابل قبول است و ثوابی دارد، من ثواب آن را به روح پدر و مادرم هدیه نمودم و هنوز این مطلب را در پاسخ نامه برادرم به تبریز، نفرستاده بودم که پس از چند روزی نامه ای از وی رسید که در آن آمده بود: این بار با پدر صحبت کردیم، شادمان بود و گفت: خدا عمرش بدهد، سید محمدحسین هدیه ما را فرستاد!
گفتنی است نقل این ماجرا در تأیید احضار روح نیست. اگرچه این دانش مانند دیگر علوم حقیقت دارد و آثار آن مشهود است، شارع مقدس، آن را تحریم کرده و باب بهره برداری از آن را به دلیل مفاسدی که ممکن است داشته باشد، بسته و علامه طباطبایی نیز این موضوع را پذیرفته بود.(1)
جایگاه تفسیر المیزان در محافل علمی جهان
جایگاه تفسیر المیزان در محافل علمی جهان
تفسیر گران سنگ المیزان از نخستین روز نگارش جایگاه والایی در محافل علمی به دست آورد و در طول انتشار جلدهای گوناگون آن، شخصیت های اسلامی، تقدیرنامه هایی برای علامه طباطبایی فرستادند و وی را به ادامه کار تشویق کردند. برخی از این تقدیرنامه ها در آغاز جلد پنجم چاپ شده است.
1- به نقل از: سید محمدحسین حسینی تهرانی، معادشناسی، ج 1، صص 182_ 186؛ سید محمدحسین حسینی، نور ملکوت قرآن، ج 2، صص 330 و 331، به نقل از: جرعه های جان بخش، صص245 _ 247.