- دیباچه 1
- پیشگفتار 3
- اشاره 7
- 1. ولادت 7
- فصل اول: زندگی نامه 7
- 2. حیات علمی 8
- اشاره 8
- آغاز تحصیل 8
- مهاجرت به نجف 9
- بازگشت به زادگاه (تبریز) 11
- 3. اوضاع حوزه علمیه قم 12
- مهاجرت به قم 12
- اشاره 19
- 4. استادان و شاگردان 19
- استادان 19
- روش تدریس علامه طباطبایی و رفتار ایشان با شاگردان 21
- شاگردان علامه طباطبایی رحمه الله 23
- تفسیر قرآن به قرآن 25
- اشاره 25
- 1. ویژگی تفسیری 25
- فصل دوم: ویژگی های علمی 25
- اشاره 25
- تفسیر موضوعی 27
- آگاهی گسترده و فراگیر به تمام ظواهر قرآن 28
- تبحر در تفکر عقلی 29
- سیری عمیق در سنّت قطعی امامان معصوم علیه السلام 29
- آشنایی با علوم نقلی 30
- آشنایی با محکمات قرآن 30
- آشنایی کامل با مبادی برهان و شرایط مقدمات 31
- توانایی علامه در تشخیص مفهوم از مصداق و خلط نکردن تفسیر و تطبیق 32
- آشنایی کامل با مبانی عرفان اسلامی 32
- پاسداری از مکتب تشیع 33
- جمع میان دو شیوه تفسیری ترتیبی و موضوعی 34
- شرح صدر 35
- رمز کلمات 36
- اشک خوف 36
- فیض قدسی 38
- ما کاری نکرده ایم 39
- هدیه به روح پدر و مادر 40
- جایگاه تفسیر المیزان در محافل علمی جهان 41
- اشاره 42
- 2. ویژگی فلسفی 42
- دشواری شناخت مردان الهی 42
- فلسفه از دیدگاه علامه طباطبایی 43
- تنظیم فلسفه به صورت مسائل هندسی 45
- پایه گذار یک رشته مسائل فلسفی 46
- مبارزه با فلسفه مادی گری 47
- تقریب میان فلسفه شرق و غرب (فلسفه تطبیقی) 48
- غواص اقیانوس معارف 49
- تعقل عمیق همراه با امدادهای غیبی 50
- بنیان های فکری استاد طباطبایی 51
- آب لطف 51
- دفاع از فلسفه صدرایی 53
- نبود تعارض میان عقل و وحی 54
- الف) اندیشه ها، ]عرفان نظری[ یا عرفان شناسی 56
- اشاره 56
- اشاره 56
- 3. ویژگی عرفانی و اخلاقی 56
- عارف و عرفان 57
- انسان و درک عرفانی 57
- اهل بیت علیه السلام ؛ سرچشمه عرفان اسلامی 58
- راهنمایی کتاب و سنّت به عرفان نفس و برنامه آن 59
- تفاوت عرفان اسلامی با عرفان های غیراسلامی 62
- رابطه انسان و عرفان عملی 63
- عارف، ناظر صور ملکات اشخاص 65
- ب) جلوه های عرفان عملی و اخلاقی علامه طباطبایی 67
- آشنایی علامه با آیت الله قاضی رحمه الله 67
- اشاره 67
- جایگاه علامه طباطبایی در عرفان عملی 68
- کشیک نفس 70
- گفتوگو با ادریس علیه السلام 71
- عشق به اهل بیت علیهم السلام 72
- محاسبه 72
- شرح صدر علامه طباطبایی 73
- ساده زیستی و زهد 75
- بخشش و گذشت 75
- اخلاص 76
- بلندی طبع 78
- فروتنی 79
- توجه به حقوق حیوانات 80
- رسیدگی به همنوع 80
- اخلاق خانوادگی علامه 81
- ما حیوان خانگی را نمی کشیم 83
- دیگر فضایل اخلاقی علامه 83
- یاد خدا 84
- سه راهکار اخلاقی 85
- اشاره 85
- راهکار اول 85
- راهکار سوم 86
- راهکار دوم 86
- 4. ویژگی فقهی، اصولی، حدیثی 87
- الف) ویژگی فقهی و اصولی علامه طباطبایی 87
- اشاره 87
- اشاره 87
- مراتب فقهی علامه طباطبایی رحمه الله 88
- ب) پژوهش های حدیثی 89
- اجازه اجتهاد 89
- اشاره 92
- 5. تبحّر در علم ریاضی و هیئت 92
- تدریس علم هیئت در قم 93
- نصب دایره هندسه در مدرسه حجتیه قم 93
- ریاضیات و تقویت ذوق فلسفی 94
- نقشه مدرسه حجتیه 94
- اشاره 96
- سیاه مشق 96
- 6. ویژگی هنری و ادبی 96
- شعر 97
- اشاره 97
- بارگاه گل 99
- مهر خوبان 99
- جرم من این است که آزاده ام 101
- هرچه جوییم نیابیم نشانی جز نام 101
- خویش بر آتش زد و خاموش شد 102
- پیر خرد 103
- پیر میخانه 103
- شاه شهیدان 103
- طبق غنچه 104
- باد سحر 104
- چشمه فکر 105
- دو هزار «لَنْ ترانی» 105
- فصل سوم: علامه از دیدگاه بزرگان 106
- امام خمینی رحمه الله 106
- اشاره 106
- شهید مرتضی مطهری رحمه الله 107
- آیت الله خامنه ای 107
- آیت الله محمدتقی مصباح یزدی 109
- آیت الله جعفر سبحانی 109
- آیت الله حسن زاده آملی 110
- آیت الله ابراهیم امینی 111
- آیت الله صدرالدین حائری شیرازی 112
- آیت الله مرتضوی لنگرودی رحمه الله 112
- آیت الله محمد محمدی گیلانی 113
- دکتر رضا داوری اردکانی 113
- علامه محمدتقی جعفری رحمه الله 114
- خاطره اول 114
- اشاره 114
- خاطره دوم 115
- استاد عبدالحسین مشکوهالدینی 116
- دکتر احمد احمدی 116
- استاد محمد عبدخدایی 117
- دکتر جواد فلاتوری 118
- استاد سید محسن موسوی تبریزی 120
- استاد سید جلال الدین آشتیانی 120
- آیت الله جوادی آملی 121
- دکتر سید حسین نصر 122
- دکتر غلام حسین ابراهیمی دینانی 125
- اشاره 129
- فصل چهارم: کتاب شناسی 129
- 1. تفسیر المیزان 129
- 2. بدایه الحکمه 131
- 3. نهایه الحکمه 131
- 6. شیعه در اسلام 132
- 4. اصول فلسفه و روش رئالیسم 132
- 5. حاشیه بر کفایه الاصول 132
- 7. مجموعه مذاکرات با پرفسور هانری کربن (شیعه) 133
- 8. خلاصه تعالیم اسلام 133
- 9. روابط اجتماعی در اسلام 133
- 10. عقاید و دستورهای دینی 133
- 11. بررسی های اسلامی (3 جلد) 134
- 17. رساله ای در اثبات ذات 135
- 16. رساله قوه و فعل 135
- 13، 14 و 15. رساله انسان قبل از دنیا، در دنیا و بعد از دنیا 135
- 12. آموزش دین 135
- 19. رساله ای در افعالالله تعالی (بحثی است درباره توحید افعالی، جبر و تفویض، قضا و قدر و...) 135
- 18. رساله ای در صفات (صفات سلبیه و ثبوتیه و...) 135
- 22. رساله ای در ولایت 136
- 24. رساله ای در برهان 136
- 28. رساله ای در اعتبارات 136
- 26. رساله ای در تحلیل 136
- 20. رساله ای در وسائط (اثری است درباره وسائط موجود میان مقام ربوبی و عالم طبیعت) 136
- 25. رساله ای در ترکیب 136
- 21. رساله ای در نبوت 136
- 23. رساله ای در مشتقات 136
- 27. رساله ای در مغالطه 136
- 35. وحی یا شعور مرموز 137
- 31. محاکمات میان دو مکاتبات 137
- 33. معنویت تشیع (مجموعه مقاله ها) 137
- 32. تعلیمات دینی 137
- 30. رساله ای در حکومت اسلامی 137
- 36. پرسش و پاسخ 137
- 34. رساله ای در عالم غیب 137
- 29. قرآن در اسلام 137
- 38. ارجوزه فی الصّرف 138
- 43. لب اللباب 138
- 37. ارجوزه فی النحو 138
- 40. دیوان اشعار 138
- 42. سنن النبی صلی الله علیه و آله 138
- 41. رساله علی و فلسفه الهی 138
- 39. ارجوزه فی الخط 138
- 46. حاشیه بر اسفار 139
- 47. مهر تابان 139
- 45. رساله ای در اسماءالله تعالی 139
- 44. رساله ای در توحید ذاتی 139
- 48. رسالت تشیع 140
- 49. رساله ای در عشق 140
- 55. جمال آفتاب و آفتاب هر نظر (شرحی بر دیوان حافظ) 140
- 52. حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری 140
- 53. تعلیقه بر برخی مجلدهای بحارالانوار 140
- 50. رساله محمد صلی الله علیه و آله در آیین اسلام 140
- 51. تعلیقه بر اصول کافی 140
- 54. رساله ای در تحریم الکل از دیدگاه اسلام 140
- 56. راز دل 141
- 57. رساله انساب آل عبدالوهاب 141
- اشاره 142
- فصل پنجم: عروج ملکوتی 142
- در سوگ علامه طباطبائی رحمه الله 144
- رجعت سرخ ستاره 146
- فخریه شهریار 146
- عشق رفت 147
- کتابنامه 151
- اشاره 151
- الف) کتاب 151
- ب) نشریه 155
ص:56
اصول مسائل، به جداسازی مسائل دو دوره ]نیز[ بپردازد و هرکدام را از دیگری بازشناسد.
استاد علامه، در رساله ای که آن را به عنوان چهارصدمین سال تولد «صدرالمتألهین» نگاشته، به این مطلب تصریح کرده و آن رساله به همراه سایر رساله ها که به عنوان یادبود مرحوم صدرالمتألهین نگاشته شده اند، چاپ شده است.
2. مسائل فلسفی، در غالب کتاب های درسی و غیردرسی از نظم صحیحی برخوردار نیست. چهبسا مسائلی که پایه شمرده می شود، در نیمه یا پایان کتاب های فلسفی عنوان گردیده است و چه مسائلی که نتایج یک رشته مسائل می باشند، در آغاز کتاب ها وارد شده اند.
حضرت استاد، برای تسهیل کار توانست، به مسائل فلسفی، نظم هندسی ببخشد و آنها را به نحوی تنظیم کند که مسئله نخست، پایه مسئله دوم و همچنین... قرار گیرد و از این طریق، استنباط مسائل فلسفی یکی پس از دیگری آسان گردد. وی تا حدودی توانسته است این کار را در کتاب های فلسفی خود به نام «بدایه الحکمه» و «نهایه الحکمه» رعایت کند.(1)
پایه گذار یک رشته مسائل فلسفی
پایه گذار یک رشته مسائل فلسفی
«بی شک، کشف و اختراع به نبوغ و حسن ابتکار نیاز دارد. اغلب افراد متخصص در یک فن، فقط به مسائل آن فن احاطه دارند، ولی خود، پایه گذار اصلی یا کاشف قانون نیستند. در این میان تنها گروه اندکی نبوغ و حسن ابتکار دارند و رشتهای نوامیس موجود در طبیعت یا پارهای سنّت را در هستی، کشف و اصولی را پایه گذاری می کنند.
علامه طباطبایی، نهتنها از آرا و اندیشههای فیلسوفان فلاسفه آگاهی کامل داشت، به کشف یک رشته سنن کلی و پی ریزی یک رشته اصول
1- دومین یادنامه علامه طباطبایی، صص 288 و 289.