- دیباچه 1
- پیشگفتار 3
- فصل اول: زندگی نامه 7
- اشاره 7
- 1. ولادت 7
- آغاز تحصیل 8
- 2. حیات علمی 8
- اشاره 8
- مهاجرت به نجف 9
- بازگشت به زادگاه (تبریز) 11
- 3. اوضاع حوزه علمیه قم 12
- مهاجرت به قم 12
- اشاره 19
- 4. استادان و شاگردان 19
- استادان 19
- روش تدریس علامه طباطبایی و رفتار ایشان با شاگردان 21
- شاگردان علامه طباطبایی رحمه الله 23
- اشاره 25
- تفسیر قرآن به قرآن 25
- 1. ویژگی تفسیری 25
- اشاره 25
- فصل دوم: ویژگی های علمی 25
- تفسیر موضوعی 27
- آگاهی گسترده و فراگیر به تمام ظواهر قرآن 28
- تبحر در تفکر عقلی 29
- سیری عمیق در سنّت قطعی امامان معصوم علیه السلام 29
- آشنایی با محکمات قرآن 30
- آشنایی با علوم نقلی 30
- آشنایی کامل با مبادی برهان و شرایط مقدمات 31
- توانایی علامه در تشخیص مفهوم از مصداق و خلط نکردن تفسیر و تطبیق 32
- آشنایی کامل با مبانی عرفان اسلامی 32
- پاسداری از مکتب تشیع 33
- جمع میان دو شیوه تفسیری ترتیبی و موضوعی 34
- شرح صدر 35
- اشک خوف 36
- رمز کلمات 36
- فیض قدسی 38
- ما کاری نکرده ایم 39
- هدیه به روح پدر و مادر 40
- جایگاه تفسیر المیزان در محافل علمی جهان 41
- دشواری شناخت مردان الهی 42
- 2. ویژگی فلسفی 42
- اشاره 42
- فلسفه از دیدگاه علامه طباطبایی 43
- تنظیم فلسفه به صورت مسائل هندسی 45
- پایه گذار یک رشته مسائل فلسفی 46
- مبارزه با فلسفه مادی گری 47
- تقریب میان فلسفه شرق و غرب (فلسفه تطبیقی) 48
- غواص اقیانوس معارف 49
- تعقل عمیق همراه با امدادهای غیبی 50
- آب لطف 51
- بنیان های فکری استاد طباطبایی 51
- دفاع از فلسفه صدرایی 53
- نبود تعارض میان عقل و وحی 54
- اشاره 56
- اشاره 56
- الف) اندیشه ها، ]عرفان نظری[ یا عرفان شناسی 56
- 3. ویژگی عرفانی و اخلاقی 56
- عارف و عرفان 57
- انسان و درک عرفانی 57
- اهل بیت علیه السلام ؛ سرچشمه عرفان اسلامی 58
- راهنمایی کتاب و سنّت به عرفان نفس و برنامه آن 59
- تفاوت عرفان اسلامی با عرفان های غیراسلامی 62
- رابطه انسان و عرفان عملی 63
- عارف، ناظر صور ملکات اشخاص 65
- ب) جلوه های عرفان عملی و اخلاقی علامه طباطبایی 67
- اشاره 67
- آشنایی علامه با آیت الله قاضی رحمه الله 67
- جایگاه علامه طباطبایی در عرفان عملی 68
- کشیک نفس 70
- گفتوگو با ادریس علیه السلام 71
- عشق به اهل بیت علیهم السلام 72
- محاسبه 72
- شرح صدر علامه طباطبایی 73
- ساده زیستی و زهد 75
- بخشش و گذشت 75
- اخلاص 76
- بلندی طبع 78
- فروتنی 79
- توجه به حقوق حیوانات 80
- رسیدگی به همنوع 80
- اخلاق خانوادگی علامه 81
- ما حیوان خانگی را نمی کشیم 83
- دیگر فضایل اخلاقی علامه 83
- یاد خدا 84
- سه راهکار اخلاقی 85
- راهکار اول 85
- اشاره 85
- راهکار دوم 86
- راهکار سوم 86
- الف) ویژگی فقهی و اصولی علامه طباطبایی 87
- 4. ویژگی فقهی، اصولی، حدیثی 87
- اشاره 87
- اشاره 87
- مراتب فقهی علامه طباطبایی رحمه الله 88
- ب) پژوهش های حدیثی 89
- اجازه اجتهاد 89
- اشاره 92
- 5. تبحّر در علم ریاضی و هیئت 92
- نصب دایره هندسه در مدرسه حجتیه قم 93
- تدریس علم هیئت در قم 93
- نقشه مدرسه حجتیه 94
- ریاضیات و تقویت ذوق فلسفی 94
- 6. ویژگی هنری و ادبی 96
- سیاه مشق 96
- اشاره 96
- شعر 97
- اشاره 97
- مهر خوبان 99
- بارگاه گل 99
- جرم من این است که آزاده ام 101
- هرچه جوییم نیابیم نشانی جز نام 101
- خویش بر آتش زد و خاموش شد 102
- شاه شهیدان 103
- پیر میخانه 103
- پیر خرد 103
- طبق غنچه 104
- باد سحر 104
- دو هزار «لَنْ ترانی» 105
- چشمه فکر 105
- فصل سوم: علامه از دیدگاه بزرگان 106
- اشاره 106
- امام خمینی رحمه الله 106
- شهید مرتضی مطهری رحمه الله 107
- آیت الله خامنه ای 107
- آیت الله جعفر سبحانی 109
- آیت الله محمدتقی مصباح یزدی 109
- آیت الله حسن زاده آملی 110
- آیت الله ابراهیم امینی 111
- آیت الله مرتضوی لنگرودی رحمه الله 112
- آیت الله صدرالدین حائری شیرازی 112
- دکتر رضا داوری اردکانی 113
- آیت الله محمد محمدی گیلانی 113
- اشاره 114
- خاطره اول 114
- علامه محمدتقی جعفری رحمه الله 114
- خاطره دوم 115
- دکتر احمد احمدی 116
- استاد عبدالحسین مشکوهالدینی 116
- استاد محمد عبدخدایی 117
- دکتر جواد فلاتوری 118
- استاد سید جلال الدین آشتیانی 120
- استاد سید محسن موسوی تبریزی 120
- آیت الله جوادی آملی 121
- دکتر سید حسین نصر 122
- دکتر غلام حسین ابراهیمی دینانی 125
- 1. تفسیر المیزان 129
- فصل چهارم: کتاب شناسی 129
- اشاره 129
- 2. بدایه الحکمه 131
- 3. نهایه الحکمه 131
- 6. شیعه در اسلام 132
- 4. اصول فلسفه و روش رئالیسم 132
- 5. حاشیه بر کفایه الاصول 132
- 9. روابط اجتماعی در اسلام 133
- 7. مجموعه مذاکرات با پرفسور هانری کربن (شیعه) 133
- 10. عقاید و دستورهای دینی 133
- 8. خلاصه تعالیم اسلام 133
- 11. بررسی های اسلامی (3 جلد) 134
- 13، 14 و 15. رساله انسان قبل از دنیا، در دنیا و بعد از دنیا 135
- 16. رساله قوه و فعل 135
- 12. آموزش دین 135
- 17. رساله ای در اثبات ذات 135
- 19. رساله ای در افعالالله تعالی (بحثی است درباره توحید افعالی، جبر و تفویض، قضا و قدر و...) 135
- 18. رساله ای در صفات (صفات سلبیه و ثبوتیه و...) 135
- 22. رساله ای در ولایت 136
- 23. رساله ای در مشتقات 136
- 27. رساله ای در مغالطه 136
- 20. رساله ای در وسائط (اثری است درباره وسائط موجود میان مقام ربوبی و عالم طبیعت) 136
- 21. رساله ای در نبوت 136
- 25. رساله ای در ترکیب 136
- 24. رساله ای در برهان 136
- 28. رساله ای در اعتبارات 136
- 26. رساله ای در تحلیل 136
- 34. رساله ای در عالم غیب 137
- 30. رساله ای در حکومت اسلامی 137
- 36. پرسش و پاسخ 137
- 29. قرآن در اسلام 137
- 32. تعلیمات دینی 137
- 35. وحی یا شعور مرموز 137
- 33. معنویت تشیع (مجموعه مقاله ها) 137
- 31. محاکمات میان دو مکاتبات 137
- 40. دیوان اشعار 138
- 43. لب اللباب 138
- 39. ارجوزه فی الخط 138
- 38. ارجوزه فی الصّرف 138
- 37. ارجوزه فی النحو 138
- 41. رساله علی و فلسفه الهی 138
- 42. سنن النبی صلی الله علیه و آله 138
- 45. رساله ای در اسماءالله تعالی 139
- 47. مهر تابان 139
- 44. رساله ای در توحید ذاتی 139
- 46. حاشیه بر اسفار 139
- 53. تعلیقه بر برخی مجلدهای بحارالانوار 140
- 49. رساله ای در عشق 140
- 52. حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری 140
- 48. رسالت تشیع 140
- 54. رساله ای در تحریم الکل از دیدگاه اسلام 140
- 51. تعلیقه بر اصول کافی 140
- 50. رساله محمد صلی الله علیه و آله در آیین اسلام 140
- 55. جمال آفتاب و آفتاب هر نظر (شرحی بر دیوان حافظ) 140
- 56. راز دل 141
- 57. رساله انساب آل عبدالوهاب 141
- فصل پنجم: عروج ملکوتی 142
- اشاره 142
- در سوگ علامه طباطبائی رحمه الله 144
- رجعت سرخ ستاره 146
- فخریه شهریار 146
- عشق رفت 147
- الف) کتاب 151
- کتابنامه 151
- اشاره 151
- ب) نشریه 155
ص:85
در جلسات خصوصی، غالباً ساکت و آرام بود. اگر سؤال می شد، پاسخ می داد، والّا ساکت بود. گاهی که به عنوان استاد مورد خطاب قرار می گرفت، می فرمود: «این تعبیر را دوست ندارم، ما اینجا گرد آمده ایم تا با تعاون و هم فکری، حقایق و معارف اسلام را دریابیم». (1)
بخشش و گذشت
بخشش و گذشت
یکی از شاگردان علامه طباطبایی در این باره می نویسد:
استاد بزرگوار، در برخورد با بداندیشان و شیطان صفتان نیز شیوه ای الهامگرفته از کتاب و سنّت داشتند و به خاطر دارم هنگامی که نابخردی، از روی غرض ورزی، عمل جاهلانه ای را برای تضعیف شخصیت علمی ایشان انجام داده بود و جمعی از علاقه مندان اجازه خواستند که او را توبیخ کنند، استاد با کمال آرامش و متانت فرمودند: «لا یحیقُ الْمَکْرُ السَّبّیءُ إلَّا بِأهلِهِ؛ مکر بد به کسی نمی رسد، مگر به آنکه حیله و مکر ورزیده است.» (فاطر: 43) طولی نکشید که مصداق این آیه شریفه، در حق وی تحقق یافت. این تجربه درباره چند نفر به صورت گرفتاری ها و رسوایی های عجیبی تکرار شد و این حقیقت، عملاً به ثبوت رسید که ناسپاسی نسبت به نعمت وجود مردان الهی و اسائه ادب به علمای ربانی، موجب سلب توفیق و خذلان و رسوایی [در] دنیا و آخرت می شود.(2)
ساده زیستی و زهد
ساده زیستی و زهد
علامه پس از ورود به قم، خانه کوچکی با دو اتاق اجاره کرد. ایشان بسیار ساده می زیست. لباسش ساده بود، عمامه ای بسیار کوچک از پارچه های معمولی بر سر می گذاشت و کمتر از حد معمول لباس می پوشید. ایشان از سهم امام استفاده نمی کرد و چرخ زندگی وی و برادرش، نخست، از محصول قطعه زمین زراعی آنها در قریه شادآباد
1- ابراهیم امینی، یادنامه علامه طباطبایی، صص 122 _ 124؛ علامه طباطبایی؛ میزان معرفت، صص 58 و 59.
2- یادنامه علامه طباطبایی، ش4، ص 41.