ویژه وفات آیت اللّه حاج شیخ عبدالکریم حایری یزدی صفحه 47

ص:50

شاه از مسؤولیت مبرّاست و از سلطنت مطلق، برخوردار نیست. (1) در نهایت، در دیدار رضاشاه با آیات عظام نایینی، اصفهانی و حایری، آنان مسکوت ماندن جمهوری خواهی را از رضاشاه خواستار شدند. (2) بدین ترتیب، ماجرای جمهوری خواهی رضاخان با دخالت علما و آیت اللّه حایری پایان گرفت.

8 _ کشف حجاب

از میان همه ی جریان های فرهنگی حکومت رضاشاه، کشف حجاب بیشتر مورد توجّه قرار گرفته است؛ زیرا از دیدگاه رضاشاه، کشف حجاب برابر بود با «امکان بروز استعداد و لیاقت ذاتی زن». تحلیل گران تاریخ معاصر ایران بر این باورند که کشف حجاب، یکی ار اساسی ترین تلاش های حکومت رضاشاه برای غربی کردن ایران بود. (3)

آیت اللّه حایری در برابر کشف حجاب، تاب و تحمّل خویش را از کف داد. از این رو، افزون بر واگذاری نماز جماعت به آیت اللّه سیّدصدرالدّین صدر، دروس خود را نیز در اعتراض به این عمل رضاخان تعطیل کرد. هم چنین در جلسه ای که با حضور ایشان و شماری از مردم تهران برقرار شد، مردم را به ایستادگی در برابر برنامه های ضد دینی رضاخان فرا خواند.

1- تشیّع و مشروطیّت، ص 188.
2- شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره ی قاجاریه، عبداللّه مستوفی، ج 3، ص 601.
3- گنجینه ی اسناد، سال اوّل، دفتر اوّل، بهار 1370، ص 6 حسام الدّین آشنا کشف حجاب در آیینه ی اسناد، به نقل از: خاطرات صدرالاشرف، ص 302.