زندگی و اندیشه های میرزامحمدحسین نائینی صفحه 10

ص:18

تدریس در نجف اشرف

تدریس در نجف اشرف

نائینی با داشتن جایگاه بلند علمی و آگاهی های گسترده، بر سکوی استادی در حوزه نجف اشرف ایستاد و با وجود مدرسانی بلندآوازه چون آخوند خراسانی، تدریس فقه و اصول را در این حوزه آغاز کرد. شمار بسیاری از دانشمندان، به دلیل دقت نظر و باریک اندیشی ویژه استاد، در درس او شرکت می کردند. سیدمحسن امین درباره اهمیت و جایگاه درس نائینی در نجف اشرف می نویسد: «حوزه درس نائینی در نجف اشرف، از بزرگ ترین حوزه های درس و بحث بود».(1)

میرزای نائینی برای عموم دانشمندان و طلبه های حوزه نجف، دو درس رسمی فقه و اصول داشت که صبح فقه و شب، اصول تدریس می کرد. دوره درس خارج اصول وی به طور معمول حدود هشت تا نه سال می کشید. افزون بر این، تدریس ویژه ای برای شاگردان برگزیده خویش داشت که در آن جلسه، مشکلات علمی را طرح و به آنها رسیدگی می کرد.(2)

نائینی درس را با کلام شیرین و به دور از تکرار و چنان دقیق بیان می کرد که جای هیچ پرسشی باقی نمی ماند. درس وی از اطلاعات گسترده، مباحث سودمند و دسته بندی ویژه و کم مانندی برخوردار بود.

او هر بحثی را بسیار دقیق و پرنکته آموزش می داد و مطالب علمی را در چارچوب اصطلاح، برهان منطقی و فلسفی و در سطحی بالا شرح می داد، به گونه ای که درخور درک و فهم همه شرکت کنندگان نبود. بنابراین، کسانی می توانستند از درس وی بهره برند که اندوخته علمی شان در سطح عالی بود و در فقه و اصول صاحب نظر بودند.