زندگی و اندیشه های میرزامحمدحسین نائینی صفحه 15

ص:23

آثار و نوشته ها

آثار و نوشته ها

نائینی در ادبیات عرب و فارسی بسیار توان مند بوده است. آقا بزرگ تهرانی درباره دانش سرشار ادبی وی می نویسد: «نائینی در ادبیات فارسی و عربی تبحر داشت و آن را به خوبی می دانست».(1)

ایشان از بزرگان اهل قلم بود و آثار ارزشمندی که از وی بر جای مانده، گواه دانش بالا و نبوغ و ابتکار چشم گیر اوست. از جمله این آثار می توان از این موارد نام برد:

1. حاشیه بر عروه الوثقی: عروه الوثقی، نوشته سیدمحمدکاظم یزدی رحمه الله، به خاطر کاربرد فراگیر و امتیازهای بسیار، از همان آغاز، توجه ویژه فقیهان را جلب کرد و حاشیه های فراوانی بر آن نگاشته شد. یکی از این حاشیه های عالمانه و مبتنی بر پژوهش، حاشیه مرحوم نائینی است. وی در این حاشیه، به بیان نظر و فتوای خود بسنده کرده و دیدگاه های خویش را جدا از متن عروه، در جدولی با تعیین صفحه، سطر و کلمه ای که حاشیه به آن مربوط می شود، عرضه کرده است.(2)

2. وسیله النجاه: این اثر، رساله عملیه مختصری به زبان فارسی است که باب های عبادات، معاملات و میراث را دربردارد.

متن آن تبصره المتعلمین علامه حلی است که با فتوای نائینی برابر و به ترتیب همان کتاب نوشته شده است.

3. تنبیه الامه و تنزیه المله: در این اثر، نائینی برای اثبات مشروع بودن