- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- فصل اول: حیات علمی 6
- اشاره 6
- علامه نائینی در یک نگاه 7
- شخصیت علمی علامه نائینی 8
- تدریس در نجف اشرف 10
- سفارش به نگارش درس 12
- شاگردان نائینی 13
- آثار و نوشته ها 15
- مرجعیت نائینی 17
- فصل دوم: اندیشه ها و نوآوری های علامه نائینی 18
- اشاره 18
- اندیشه ها و نوآوری های علمی 19
- ولایت فقیه و گستره آن 20
- قانون اساسی 22
- بهره گیری بیشتر از قرآن 24
- رو آوردن به نهج البلاغه 25
- اهمیت دادن به سیره و تاریخ 27
- امر به معروف و نهی از منکر 28
- سربلندی و استقلال مسلمانان 28
- بایستگی تشکیل حکومت 29
- شورایی بودن نظام اسلامی 31
- اعتبار نظر اکثریت 32
- مساوات (برابری) 33
- اصالت اندیشه های نائینی (رفع یک شبهه) 35
- یادآوری 37
- فصل سوم: فعالیت های سیاسی 39
- اشاره 39
- زندگی سیاسی علامه نائینی 40
- نائینی در نهضت مشروطه 41
- نائینی در جنبش عراق 48
- اشاره 51
- فصل چهارم: سیره اخلاقی 51
- سلوک رفتاری 52
- تقوا 54
- اهمیت دادن به نماز 54
- زیارت پیشوایان دین 56
- احترام به قرآن 56
- احترام به شاگردان 57
- احترام به ماه رمضان 57
- نخبه پروری 58
- تربیت شاگردان 59
- احترام به استاد 59
- رعایت بهداشت و نظم 60
- فروتنی 60
- اشاره 62
- فصل پنجم: نائینی از منظر فرهیختگان، شاگردان و معاصران 62
- حضرت آیت الله العظمی امام خمینی رحمه الله 63
- آیت الله العظمی شیخ محمدکاظم خراسانی رحمه الله 64
- آیت الله العظمی سیدشهاب الدین مرعشی نجفی رحمه الله 64
- آیت الله العظمی شیخ عبدالله مازندرانی رحمه الله 65
- آقا بزرگ تهرانی رحمه الله 65
- علامه سیدمحسن امین العاملی رحمه الله 65
- آیت الله شهید مرتضی مطهری رحمه الله 67
- آیت الله سیدمحمود طالقانی رحمه الله 67
- حامد الگار 68
- شیخ محمدحسین کاشف الغطا 68
- حمید عنایت 68
- آقا شیخ عبدالحسین حلی 69
- شیخ محمدحسین مظفر 72
- حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی 73
- آیت الله مؤمن 74
- حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی 74
- حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی 74
- آیت الله مرتضوی لنگرودی 76
- آیت الله ممدوحی 78
- فصل ششم: همراه با برنامه سازان 80
- اشاره 80
- توصیه های کلی 81
- پیشنهادهایی برای برنامه سازان 82
- پرسش های کارشناسی 83
- پرسش های مسابقه ای 83
- پایان دفتر 84
- چهره ارشاد 85
- کتاب ها 86
- کتاب نامه 86
- نشریات 87
ص:75
گستردگی دانش، تیزفکری، هشیاری و آگاهی وی از مسائل جهان اسلام، او را به عنوان طرف مشورت خود در کارهای مهم و شریک بحث خصوصی و یکی از اعضای هیئت استفتاء برمی گزیند».(1)
آیت الله شهید مرتضی مطهری رحمه الله
آیت الله شهید مرتضی مطهری رحمه الله
«انصاف این است که تفسیر دقیق از توحید علمی، اجتماعی و سیاسی اسلام را هیچ کس به خوبی علامه بزرگ و مجتهد سترگ، مرحوم میرزا محمدحسین نائینی رحمه الله توأم با استدلال ها و استشهادهای متقن از قرآن و نهج البلاغه در کتاب ذی قیمت تنبیه الامه و تنزیه المله بیان نکرده است».(2)
آیت الله سیدمحمود طالقانی رحمه الله
آیت الله سیدمحمود طالقانی رحمه الله
مرحوم طالقانی با دید باز و روح بلند خود در زمان استبداد پهلوی، کتاب علامه نائینی را تجدید چاپ کرد و بر آن مقدمه و حاشیه نیز نوشت. ایشان درباره کتاب تنبیه الامه و نیز شخصیت نائینی، در مقدمه این اثر آورده است:
«دقت و توجه به این کتاب برای هر کس مفید است، آنهایی که خواهان دانستن نظر اسلام و شیعه درباره حکومتند، در این کتاب نظر نهایی و عالی اسلام را عموما [و] شیعه را به خصوص، با مدرک و ریشه خواهند یافت.
مؤلف عالی قدر این کتاب، از بزرگ ترین مراجع اهل نظر در قرن اخیر بوده [است] و شخصیت علمی او را همه فضلا و علما تصدیق می کنند. در مقام علمی و دقت نظر این مرد بزرگ همین بس که امروز جز چند نفری، تمام مراجع بزرگ شیعه و فضلای کشور از افاضات علمی و رشحات فکری آن مرحوم استفاده کرده اند و به شاگردی اش افتخار می کنند...».(3)
1- نک: نقباءالبشر، ج 2، صص 593 _ 596.
2- نهضت های اسلامی در صد سال اخیر، ص 49.
3- تنبیه الامه و تنزیه المله، مقدمه، صص 13 و 14.