- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- فصل اول: حیات علمی 6
- اشاره 6
- علامه نائینی در یک نگاه 7
- شخصیت علمی علامه نائینی 8
- تدریس در نجف اشرف 10
- سفارش به نگارش درس 12
- شاگردان نائینی 13
- آثار و نوشته ها 15
- مرجعیت نائینی 17
- فصل دوم: اندیشه ها و نوآوری های علامه نائینی 18
- اشاره 18
- اندیشه ها و نوآوری های علمی 19
- ولایت فقیه و گستره آن 20
- قانون اساسی 22
- بهره گیری بیشتر از قرآن 24
- رو آوردن به نهج البلاغه 25
- اهمیت دادن به سیره و تاریخ 27
- امر به معروف و نهی از منکر 28
- سربلندی و استقلال مسلمانان 28
- بایستگی تشکیل حکومت 29
- شورایی بودن نظام اسلامی 31
- اعتبار نظر اکثریت 32
- مساوات (برابری) 33
- اصالت اندیشه های نائینی (رفع یک شبهه) 35
- یادآوری 37
- فصل سوم: فعالیت های سیاسی 39
- اشاره 39
- زندگی سیاسی علامه نائینی 40
- نائینی در نهضت مشروطه 41
- نائینی در جنبش عراق 48
- اشاره 51
- فصل چهارم: سیره اخلاقی 51
- سلوک رفتاری 52
- تقوا 54
- اهمیت دادن به نماز 54
- زیارت پیشوایان دین 56
- احترام به قرآن 56
- احترام به ماه رمضان 57
- احترام به شاگردان 57
- نخبه پروری 58
- تربیت شاگردان 59
- احترام به استاد 59
- رعایت بهداشت و نظم 60
- فروتنی 60
- اشاره 62
- فصل پنجم: نائینی از منظر فرهیختگان، شاگردان و معاصران 62
- حضرت آیت الله العظمی امام خمینی رحمه الله 63
- آیت الله العظمی شیخ محمدکاظم خراسانی رحمه الله 64
- آیت الله العظمی سیدشهاب الدین مرعشی نجفی رحمه الله 64
- آیت الله العظمی شیخ عبدالله مازندرانی رحمه الله 65
- آقا بزرگ تهرانی رحمه الله 65
- علامه سیدمحسن امین العاملی رحمه الله 65
- آیت الله سیدمحمود طالقانی رحمه الله 67
- آیت الله شهید مرتضی مطهری رحمه الله 67
- حمید عنایت 68
- شیخ محمدحسین کاشف الغطا 68
- حامد الگار 68
- آقا شیخ عبدالحسین حلی 69
- شیخ محمدحسین مظفر 72
- حضرت آیت الله العظمی فاضل لنکرانی 73
- آیت الله مؤمن 74
- حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی 74
- حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی 74
- آیت الله مرتضوی لنگرودی 76
- آیت الله ممدوحی 78
- فصل ششم: همراه با برنامه سازان 80
- اشاره 80
- توصیه های کلی 81
- پیشنهادهایی برای برنامه سازان 82
- پرسش های کارشناسی 83
- پرسش های مسابقه ای 83
- پایان دفتر 84
- چهره ارشاد 85
- کتاب نامه 86
- کتاب ها 86
- نشریات 87
ص:78
فتوا را در ضمیر آن بزرگوار دیدند و به اتفاق، ایشان را به عنوان مدرس فقه و اصول برگزیدند.
مرحوم خراسانی در گرفتاری ها و مسائل مهم، با آیت الله نائینی مشورت و در امور مهم، به رأی و دیدگاه های ایشان عمل می کرد و ازاین رو، بر تنبیه الامه و تنزیه المله تقریظ نوشت و آن را تأیید و ترویج فرمود. این کتاب میرزای نائینی در تأسیس دولت اسلامی و حکومت از نظر اسلام، برای علما کتاب استدلالی و برای عوام رساله تقلیدی به شمار می رود که احکام آن از قرآن کریم و احادیث نبوی صلی الله علیه و آله استنباط شده است. متخصصان در حقوق بین الملل و اسلام، از نگارش مانند آن ناتوانند و متفکران برآنند که این اثر، جامعِ بین عالم روحی و مقام عالی سیاسی و حاکی از فراخی نظر و دقت فکر است.(1)
تاریخ، خدمات مرحوم میرزای نائینی را در همکاری با رؤسای قیام مشروطیت ایران و انقلاب عظیم آن فراموش نمی کند.
ایشان با شرح صدر و روی باز با مردم گفت و شنود داشت و با اهل علم به گفت وگوی علمی یا مباحثه فقهی می پرداخت.
نبوغ و علم در وجود ایشان درخشش داشت و هرکس با ایشان گفت وگو و نشست [و برخاست ]داشت، فضل و فضیلت و علم و کمال و ادب و دانشمندی ایشان را تشخیص می داد و بر گستره دانش ها و اِشراف ایشان بر دانش هایی چون فقه، اصول، حکمت و فلسفه، درایه و علم حدیث، رجال، ریاضیات، نجوم و تمامی دانش های قدیم و جدید و اتقان ایشان در مبانی استنباط آگاه می شد.
ژرفای آگاهی میرزای نائینی به اندازه ای بود که هرکس از او [مطلبی]
1- سیری در اندیشه سیاسی عرب، ص 174.