- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- بخش اول: علت رجوع به دین 5
- اشاره 5
- معیار جاودانگی 6
- فطری بودن دین 8
- نظریات درباره ی علل پیدایش دین 9
- نقد دیدگاه مارکسیستی 11
- نظریه ی فروید و نقد آن 13
- بخش دوم: دین و ایدئولوژی 15
- اشاره 15
- منشأ ایدئولوژی 16
- ایدئولوژی 17
- اشاره 21
- الف) دوگونگی ایدئولوژی ها 21
- اقسام ایدئولوژی 21
- ب) یگانگی فرهنگ و ایدئولوژی 23
- ج) ایدئولوژی متکی بر ارزش های انسانی 24
- د) ایدئولوژی وابسته یا مستقل 24
- ه_) ایدئولوژی ثبات یا تغییر؟ 25
- وحی خاستگاه ایدئولوژی 26
- ارتباط بین ایدئولوژی و جهان بینی 26
- اشاره 28
- بخش سوم: عقل و دین 28
- دلایل سندیت عقل 29
- 1_ دعوت به تعقل از طرف قرآن 29
- عقل و دین 29
- اشاره 29
- 2_ استفاده از نظام علی و معلولی 32
- 3_ فلسفه احکام 33
- 4_ مبارزه با لغزش های عقل 34
- علم و ایمان 36
- جانشینی علم و ایمان 38
- علم چون روشنایی و ایمان حرارت 40
- اشاره 43
- بخش چهارم: مسأله شناخت و دین 43
- منابع شناخت 44
- آیا شناخت ممکن است؟ 44
- ابزار شناخت 46
- موضوعات شناخت 48
- رابطه ی شناخت و اندیشه با محیط و اجتماع 48
- معرفت دینی 50
- اشاره 50
- آیا معرفت تکامل کیفی می پذیرد؟ 50
- منظور دانشمندان از تکامل علوم یا تکامل حقیقت چیست؟ 52
- اشاره 55
- حقیقت نسبی است یا مطلق؟ 55
- نقد نسبی انگاری 57
- اشاره 59
- بخش پنجم: جایگاه فقه در دین 59
- جایگاه فقه در دین مفهوم فقه 60
- منابع فقه 61
- علوم مورد نیاز فقیه 62
- جایگاه عقل 63
- ابواب و رؤوس مسایل فقه 64
- اجتهاد 66
- نسبیت اجتهاد 67
- تنوع مسایل فقه 69
- آیا فقه یک علم 0ست یا چند علم؟ 71
- اشاره 74
- بخش ششم: انسان شناسی و دین 74
- انسان شناسی و دین 75
- ارزش های مثبت و منفی انسان 75
- ابعاد مختلف انسان 77
- اشاره 77
- 2_ خیر اخلاقی 77
- 1_ علم و دانایی 77
- 3_ جمال و زیبایی 79
- 4_ تقدیس و پرستش 79
- میدان آزادی و اراده انسان 80
- اشاره 80
- 1_ وراثت 81
- 2_ محیط طبیعی و جغرافیایی 81
- 4_ تاریخ و عوامل زمانی 82
- انسان و قضا و قدر الهی 82
- 3_ محیط اجتماعی 82
- طغیان انسان علیه محدودیت ها 82
- انسان و تکلیف 84
- روابط اجتماعی و دین 85
- ولاء عام 87
- استوار ساختن میثاق ها و پیمان ها 91
- بخش هفتم: دین واخلاق 92
- اشاره 92
- معنای اخلاق 93
- تعریف فعل اخلاقی 94
- 2_ اخلاق جنسی 95
- انواع اخلاق 95
- اشاره 95
- 1_ اخلاق اکتسابی 95
- 4_ اخلاق مذهبی 96
- 3_ اخلاق طبیعی 96
- پشتوانه ی اخلاق 98
- دین، تنها ضامن اجرای اخلاق 100
- خودشناسی ریشه ی الهامات اخلاقی 101
- اخلاق اسلامی ورشد طبیعی استعدادها 102
- اشاره 107
- بخش هشتم: دین و روان شناسی 107
- کشف روان ناخودآگاه 108
- اشاره 108
- دین و روان شناسی 108
- دو خصوصیت حوزه ی روان ناخودآگاه 109
- «پنهان های روان انسان» در قرآن و دعای کمیل 111
- نظریه ی فروید 113
- نظریه ی یونگ 116
- مسأله ی تلقین 117
- عیب های جسمی و روانی 118
- آفات روح انسان 122
- تسویل از منظر روان شناسی 123
- عقده های روانی مخفی 124
- «من» واقعی انسان از منظر روانشناسی 127
- روان ناخودآگاه 128
- روان شناسی و آشفتگی غرائز و میل ها 129
- کاهش ناراحتی ها 132
- بهجت و انبساط 134
- اشاره 139
- بخش نهم: دین و جامعه شناسی 139
- دین و جامعه شناسی 140
- جامعه چیست؟ 142
- رابطه ی جامعه و فرهنگ 149
- جامعه و سنت 150
- جبر و اختیار 151
- اشاره 153
- از نظر ماهیت 153
- یگانگی یا چندگانگی جامعه ها 153
- آینده ی جامعه ها 154
- اشاره 156
- بخش دهم: دین و فرهنگ 156
- دین و فرهنگ (معنی فرهنگ) 157
- فرهنگ اصیل 157
- مواد فرهنگ 158
- رابطه ی انسان و فرهنگ 162
- فرهنگ، تمدن و جامعه 164
- نقش اساسی حروف الفبا در فرهنگ 166
- بخش یازدهم: دین و تاریخ 168
- اشاره 168
- تعریف تاریخ 169
- قرآن و تاریخ 170
- توجیه و تفسیر تکامل تاریخ 171
- دو شیوه ی مختلف 172
- بینش انسانی یا فطری 173
- تلقی قرآن 177
- آموزندگی تاریخ 178
- نقش شخصیت در تاریخ 179
- نقش دین در تکامل تاریخ 181
- اشاره 184
- بخش دوازدهم: دین و اقتصاد 184
- دین و اقتصاد (نظری به اقتصاد اسلامی ) 185
- پیوند اسلام و اقتصاد 186
- نظر اسلام راجع به ثروت 187
- اقتصاد اسلام 189
- روابط اقتصادی 193
- اشاره 195
- بخش سیزدهم: دین و حقوق 195
- مبانی اولیه ی حقوق اسلامی 196
- رابطه ی حقوق و جهان بینی 197
- علاقه ی غایی بیان حق و ذی حق 198
- علاقه ی فاعلی میان حق و ذی حق 200
- تلازم حق و تکلیف 200
- تکامل حقوق 201
- حقوق و آزادی و مساوات 202
- حقوق و حدود 203
- حقوق، حدود، تربیت 205
- بخش چهاردهم: دین و آزادی 207
- اشاره 207
- دین و آزادی (تعریف آزادی) 208
- مبنای آزادی 209
- حق یا تکلیف بودن آزادی 210
- حدود آزادی 211
- آزادی عقیده 212
- آزادی بیان 215
- آزادی، هدف یا وسیله 217
- آزادی و رشد سیاسی _ اجتماعی 217
- آزادی احزاب 218
- دموکراسی 220
- نتایج 220
- کتاب نامه 225
دیباچه
دیباچه
در طول تاریخ زندگی بشر، چهره های درخشانی ظهور کرده اند که همچون مشعل فروزانی، فرا راه زندگیِ مردمان را روشن ساخته و آنان را به سوی اهداف متعالی رهنمون ساختند. استاد مطهری فرزند راستین اسلامِ ناب محمدی صلی الله علیه و آله وسلم است که هم عزّت خون شهیدان راهِ حق را پشتوانه ی شخصیت کم نظیر خود دارد و هم کرامت اندیشه و قلم علمای ربانی را. بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت امام خمینی رحمهم الله او را حاصل عمر خود می دانستند و رهبر فرزانه ی انقلاب نیز فرمودند: آثار استاد مطهری مبنای فکری نظام جمهوری اسلامی است و به حق شاگرد شایسته ی امام امت و از افراد نادر و کم نظیر زمان ما و عصاره ای از اندیشه های اسلامی می باشند.
شهید مطهری نور تابنده ای بود که به مخاطبان خود انوار یکتاپرستی تابانید و زنگار انحراف و التقاط را از دل ها زدود. او تجسم معارف اسلامی، علوم و فنون عقلی و نقلی، طراح بزرگ اصلاح جامعه ی اسلامی و مظهر کامل یک دانشمند برجسته ی ایران و اسلام بود.