- دیباچه 1
- پیش گفتار 3
- فصل اول: میلاد نور 4
- اشاره 4
- اشاره 5
- 1. خاندان مجلسی 5
- حافظ ابو نُعَیْم اصفهانی؛ نیای بزرگ علامه مجلسی 6
- کمال الدین درویش محمداصفهانی؛ جد مادری علامه مجلسی اول 7
- 2. شهرت یافتن به مجلسی 8
- ملا مقصود علی مجلسی 8
- اشاره 9
- 3. علامه مجلسی اول (ملا محمدتقی اصفهانی) 9
- تصوف علامه محمدتقی مجلسی 10
- 5. تألیفات 12
- 4. فرزندان علامه مجلسی 12
- اشاره 13
- 1. آغاز تحصیل 13
- فصل دوم: زندگی علمی علامه مجلسی 13
- 2. استادان علامه مجلسی 14
- اشاره 14
- میرزاعبداللّه اصفهانی 16
- آقاحسین خوانساری 16
- ملا محمد صالح مازندرانی 16
- ملامحمدمحسن فیض کاشانی 17
- 3. شاگردان 18
- اشاره 18
- سیدنعمت اللّه جزایری 19
- میرزاعبداللّه تبریزی اصفهانی 20
- میرمحمد صالح خاتون آبادی 20
- محقق اردبیلی 20
- میرمحمدحسین خاتون آبادی 21
- اشاره 23
- فصل سوم: آثار و نگاشته ها 23
- کتاب های فارسی 26
- اشاره 27
- بحارالانوار 27
- اشاره 27
- کتاب های عربی 27
- هدف از نگارش بحارالانوار 28
- فهرست بحارالانوار 30
- سرچشمه پایان ناپذیر 32
- بحارالانوار از دید بزرگان 32
- کتاب خانه کوچک 32
- کرامت 32
- کتابی جامع 33
- نقد و نظر 34
- علامه طباطبایی و بحارالانوار 36
- فصل چهارم: اندیشه ها و نوآوری های علامه مجلسی 38
- اشاره 38
- علامه مجلسی و فلسفه 40
- علامه مجلسی؛ اخباری میانه رو 41
- ضرورت حکومت 42
- ولایت فقیه 43
- وجوب نماز جمعه 45
- اشاره 46
- فصل پنجم: زندگی سیاسی و فرهنگی 46
- اوضاع سیاسی 46
- پادشاهان معاصر 47
- اشاره 48
- امامت جمعه اصفهان 48
- پست های دولتی 48
- شیخ الاسلامی اصفهان 49
- علامه مجلسی و صوفیه 50
- بت شکنی 51
- مبارزه با می گساری و منکرات 52
- رهنمود اداری 53
- نقد و نظر 54
- مسالمت علما با پادشاهان برای گسترش تشیع 56
- دیدگاه امام خمینی رحمه الله 56
- عالمان اسلام و رسالت کنترل زمام داران 57
- فصل ششم: علامه مجلسی از نگاه بزرگان 59
- انجام آداب و مستحبّات 63
- اشاره 63
- برآوردن نیاز 63
- فصل هفتم: ویژگی های اخلاقی علامه مجلسی 63
- پشتکار علمی 64
- داشتن نیت جدایی 64
- هیبت والا 66
- اخلاق نیکو 66
- ارج نهادن به کتاب 66
- فصل هشتم: درگذشت و رحلت به جهان باقی 68
- اشعار 70
- اشاره 70
- فصل نهم: گزیده ادب فارسی 70
- اشاره 76
- در دامانِ عفّت 76
- نثر ادبی 76
- گستره اندیشه 78
- ارمغان الهی 79
- اقیانوس فضیلت 81
- همراه با برنامه سازان 82
- اشاره 82
- پیشنهادهای کلی 82
- پیشنهادهای برنامه ای 83
- پرسش های مسابقه ای 84
- پرسش های مردمی 86
- پرسش های کارشناسی 86
- کتاب نامه 88
ص:53
تاریخ نگاران و صاحب نظران حتی مخالفان علامه مجلسی درباره مخالفت وی با صوفیان، هم نظر هستند.
پیش تر گفتیم که پدر بزرگوار علامه مجلسی برای گسترش دادن آموزه های دینی به بهترین روش، می کوشید با اقشار گوناگون مردم از جمله صوفیه زمان خود ارتباط داشته باشد. با این حال، به گفته پسرش، علامه محمدباقر مجلسی، پس از انحراف صوفیان از جاده مستقیم شریعت، با آنان قطع ارتباط کرد.
علامه مجلسی به دلیل پای بند نبودن بسیاری از صوفیان به آداب دینی و اجتماعی و انجام منهیات اخلاقی و بدعت گذاری در آیین های عبادی هم چون رقص و سماع که در شریعت، خبری از آن ها نیست، از آنان گسست و در ردّ باورهای آنان به نگارش کتاب پرداخت. یادداشتی که از علامه برجای مانده، نشان می دهد که وی برای مقابله با تصوّف، به نشر احادیث امامان (ع) پرداخته است. بنابراین، دلیل مخالفت علامه مجلسی و دیگر فقها و محدثان پارسا و حتی حکما با صوفیان زمانه خویش همان بود که گفته شد، نه این که برخی بپندارند که آنان به دلیل حسدورزی چنین می کردند یا بیم داشتند مقام های دینی و اجتماعی شان را از دست دهند.(1)
بت شکنی
بت شکنی
نخستین اقدام علامه مجلسی پس از پذیرش منصب شیخ الاسلامی، شکستن بت کافران هند در اصفهان بود. میرزامحمدعلی مدرس تبریزی در کتاب ریحانه الادب چنین می گوید:
روزی مسموع شیخ (علامه مجلسی) افتاد که جماعتی از کفار هند به طور پنهانی، بتی را می پرستیدند که در شهر اصفهان بود. پس برای شکستن آن بت، حکم شرعی صادر کرد و سعی و تلاش کفار مؤثر نیافتاد و هر چه مال و منال و هدایا
1- علامه مجلسی، صص 218_224؛ دنباله جست جو در تصوف ایران، صص 259_262.