کتابخانه بالقرآن

شمشیر سرخ، ایده سبز: بررسی شخصیت و انقلاب خونین مختار ثقفی صفحه 1

صفحه 1

دیباچه

قرآن کریم، انسان ها را به تفکر و تدبر در تاریخ بشر فرا می خواند؛ زیرا تاریخ، آیینه تمام نمای زندگی انسان هاست. جوامع انسانی نیز تابع اصول و قواعدی هستند که در هر دوره بر اساس شرایط موجود، قابل تکرار خواهد بود. در این میان، باید توجّه داشت که گاه میان تاریخ مدوّن و تاریخ حقیقی، فاصله های فراوانی وجود دارد به ویژه در مورد شخصیت هایی که مورد حب و بغض افراد گوناگون قرار گرفته اند. یکی از این شخصیت های تأثیرگذار در تاریخ اسلام، مختاربن ابی عبده ثقفی است که تیر تبلیغات منفی امویان و زبیریان، چهره او را در گیر و دار قضاوت تاریخی، در هاله ای از ابهام قرار داده است. همو که توانست در تاریک ترین و مخوف ترین برهه تاریخ، آذرخش امیدی در دل شیعیان بیافریند و انتقام قبیله هابیلیان را باز ستاند. دامنه انتقام او تا بدان جا کشیده شد که از قاتلان امام حسین علیه السلام کسی در این دنیا باقی نماند مگر این که کشته و کور شد و یا رویش سیاه و حکومتش نابود گردید. در بررسی جنبش مختار ثقفی، با شبهه هایی چون ایجاد فرقه کیسانیه، ادعای حکومت از سوی وی، روایت های نکوهنده و... بر می خوریم و نیز پاسخ هایی مانند این که پیدایش فرقه کیسانیه پس از وفات محمد بن حنفیه بوده، در حالی که شهادت مختار پیش از رحلت محمد بن حنفیه رخ داده است یا این که استخاره مختار از امام سجاد علیه السلام به واسطه محمد بن حنفیه، شبهه حکومت خواهی را از قیام وی می زداید. از سوی دیگر، روایت های وارده در نکوهش مختار را ضعیف شمرده اند. با این همه، داوری درباره این خون خواه حسین بن علی علیه السلام به تأمل جدّی نیاز