شمشیر سرخ، ایده سبز: بررسی شخصیت و انقلاب خونین مختار ثقفی صفحه 111

ص:113

اگر واقعا مختار چنین عقیده داشت و پسر زبیر را یگانه رهبر لایق نهضت ضد اموی می دانست، چه لزومی داشت که بر مشورت او با خود تا آن حد پا فشاری کند؟!

پافشاری مختار بر این که هیچ امری بدون مشورت او صورت نگیرد نشان می دهد که او اعتمادی به ابن زبیر و کارهایش نداشت و او را شایسته امری که او خود را مدعی آن می دانست نمی دید.

در این که ابن زبیر با استفاده از موقعیت موجود و شرایطی که بعد از شهادت امام حسین علیه السلام به وجود آمده بود و نیز با استفاده از عنوان پناهندگی کعبه و عبادت های طولانی و ظاهرسازی عوام فریبانه توانسته بود خود را مطرح سازد و جای پایی در میان مردم باز کند جای بحث نیست و این هم بدان علت بود که او در آن زمان رقیبی در کنار خود نداشت ونیز در این که ابن زبیر انسانی زیرک و سیاست باز بود و می توانست از موقعیت ها خوب استفاده کند تردیدی نیست، امّا این ها دلیل بر این نمی شود که مختار کارهای او را پسندیده و شایستگی او را پذیرفته بود. اگر چنان می بود، می بایست معاویه نسبت به ابن زبیر شایستگی بیش تری در نزد مختار می داشت؛ زیرا معاویه، هم ظاهرالصلاح بود و هم زیرک؛ آن چنان که شیطان به پایش نمی رسید.

مخالفت ابن زبیر با شرایط مختار نیز، خود شاهد گویای این مطلب است که او نمی خواست در کار خود کسی را بپذیرد که ظاهرا رهبری او را قبول کرده امّا در واقع باید او، از آن شخص «اطاعت» کند و دستور بگیرد؛ همان طور که خود مختار در میان راه حجاز به ابن عرق گفته بود که:

اگر ابن زبیر سخن مرا گوش کند و به مشورت و نظریات من اهمیت