کار در زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن صفحه 117

می دهم. فرمود: «این که دنیا نیست؛ این آخرت است.»(1)

3. برداشت منفی از رزاق بودن خداوند

در فصل هفتم با عنوان نقش عوامل غیرکاری در گستردگی و تنگی وضع معیشتی، به تفصیل در این باره بحث خواهیم کرد و با بررسی آیات نتیجه خواهیم گرفت که منظور از این گونه آیات و روایات این نیست که انسان دست از کار و تلاش بکشد و معتقد باشد که روزی را خدا می رساند. بلکه منظور بازداشتن انسان است از این که مبادا خود را در تهیه روزی مستقل پندارد و گمان کند که هر چه بیش تر حرص ورزد، بیش تر از نعمت های دنیایی برخوردار می گردد بلکه گاهی به رغم تلاش بسیار، انسان به بیش از آن چه خداوند برای او مقدر نموده، نخواهد رسید.

4. تنبلی و سستی

ممکن است برخی از نظر دارا بودن شرایط و زمینه کاری مشکلی نداشته باشند و نقش و اهمیت کار را در رسیدن به اهداف مادی و معنوی نیز تا اندازه ای درک کنند، ولی به علت تنبلی به بیکاری یا کم کاری روی آورند.

چنین افرادی به ایجاد انگیزه نیاز دارند. نخست باید زشتی تنبلی و بیکاری به آن ها گوشزد شود، سپس با عواقب بد تنبلی در دنیا و آخرت آشنا گردند و سرانجام به آن ها فهماند که خوش بختی آدمی در آسایش روح است و