کار در زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن صفحه 160

از روی ناچاری و چه به دلیل نیاز طبیعی بدن، بعید نیست که آیه زیر به این واقعیت اشاره داشته باشد.

و مِن ایاتِهِ مَنامُکم بالَّیلِ و النَّهارِ و ابْتغاؤُکُمْ مِنْ فَضْلِهِ اِنَّ فی ذلِکَ لَایاتٍ لِقَوْمٍ یَسْمَعونَ. (روم: 23)

و از نشانه های او خواب شما در شب و روز است و تلاش و کوششتان برای بهره گیری از فضل پروردگار (و تأمین معاش). در این امور نشانه هایی است برای آنان که گوش شنوا دارند.

کار و استراحت

علی علیه السلام در تقسیم اوقات شبانه روز می فرماید:

لِلْمؤمِن ثلاثُ ساعاتٍ؛ فَساعَهٌ یُناجی فیها ربَّهُ، و ساعهٌ یَرُمُّ مَعاشَهُ، و ساعَهٌ یُخَلِّی بَینَ نَفْسِهِ و بینَ لَذّتِها فیما یَحِلُّ و یَجْمُلُ.(1)

مؤمن سه ساعت دارد: ساعتی که در آن با پروردگارش به راز و نیاز می پردازد، و ساعتی که در آن به زندگانی خود سر و سامان می دهد، و ساعتی که در حلال و نیکو با لذّتِ نفس دمساز است.

گر چه در بیان نورانی علیه السلام تصریح نشده است که برای هر دسته از وظایف چند ساعت اختصاص داده شود؛ ولی به نظر می رسد اوقات شبانه روز را به سه ساعت مساوی تقسیم کردن مناسب و موافق سرشت بیش تر انسان ها باشد؛ یعنی خواب و خوراک و دیگر لذت ها 8 ساعت، انجام دادن کارهای روزانه برای تهیه معاش 8 ساعت و برنامه های عبادی و ارتباط با خدا نیز 8 ساعت باید تنظیم شود.