کار در زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن صفحه 166

نیز نهی شده و به توکل بر خدا سفارش شده است.

شیوه عملی در کارها

با توجه به آن چه بیان شد «توکل» بر خدا، رمز موفقیت در کارها است. توکل بر خدا و واگذاری عاقبت امور به او، از جمله آداب نیکویی است که در قرآن بسیار بر آن تأکید شده است. از این رو، انسان باید با توکل بر خدا، و به فال نیک گرفتن عاقبت امور با جدیّت تمام به کار بپردازد و از هر گونه خرافات و فال بد پرهیز نماید؛ زیرا:

یک. همه آن چه که در عنوان هایی مانند «سعد و نحس»، «تفأّل و تطیّر» و غیره می گنجد، به یک چیز برمی گردد و آن منشأ تأثیر دانستن غیر خدا در کارها است و اعتقاد به تأثیر مستقل غیر خدا در امور شرک است.

دو. بسیاری از این افکار، ریشه در خرافات دارد و وهمی است و به فرض دارا بودن تأثیر غیر مستقل بر انسان و کارهای او، می توان با تفأّل و به فال نیک گرفتن امور از اثر روانی آن بهره مند گشت.

سه. تأثیر روانی امری است که به ذهنیت انسان نسبت به امور برمی گردد؛ یعنی اگر انسان نسبت به کاری دید منفی داشته باشید، این دید منفی کم کم اثر خود را می گذارد و از صَرف کردن تمام توان برای رسیدن به نتیجه مطلوب مانع خواهد شد.

اما اگر انسان با دید مثبت کاری را شروع کند، این دید توان او را برای رسیدن به نتیجه مناسب دو چندان می کند و سبب می شود تا