کار در زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن صفحه 179

بود؛ زیرا در احکام، حضرت تابع وحی بود. مسلمانان نیز در احکام تابع پیامبر بودند و از اظهار نظر خودداری می کردند.

روش مؤمنان

خداوند در توصیف مؤمنان، مشورت در کارها را یکی از ویژگی های آن ها می داند و می فرماید:

«وَ اَمْرُهُم شُوری بَیْنَهُم؛ و کارشان در میانشان مشورت است». (شورا: 38)

ویژگی مشاور

باید دقت شود که با چه کسی مشورت می شود؛ زیرا مشورت با افرادی که به عللی صلاحیت مشاوره را در موضوع مورد مشورت ندارند، نه تنها حلاّل مشکل نخواهد بود، بلکه ایجاد مشکل نیز می کند. از این رو، در روایات به ویژگی مشاوران توجه شده است که نمونه ای از آن را می آوریم:

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به علی علیه السلام می فرماید:

لا تُشاوِرَنَّ جَبانا فِاِنَّه یَضیقُ علیکَ الْمَخْرَجَ و لاتُشاوِرَنَّ الْبَخیلَ فَاِنَّهُ یقصرُ بکَ عَنْ غایَتِکَ و لاتُشاوِرَنَّ حریصا فَاِنَّهُ یُزَیِّنُ لَکَ شَرَّها.(1)

با ترسو مشورت مکن؛ زیرا راه گریز را بر تو تنگ می کند و با بخیل مشورت مکن؛ زیرا تو را بر هدف کوتاه وا می دارد و با حریص مشورت مکن؛ زیرا آزمندی را برای تو می آراید.

حق مشاور و مشورت کننده

حق مشورت کننده بر تو این است که اگر چیزی می دانی او را راهنمایی کنی و اگر