کار در زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن صفحه 214

آن گاه به نقش عوامل غیر کاری همچون رازق بودن خداوند ...، در توسعه و تنگی زندگی اشاره می کنیم تا گمان نشود که همه گره ها به وسیله کار گشوده خواهد شد.

سرانجام، سطح مطلوب زندگی را بیان کرده و نتیجه می گیریم که از دیدگاه اسلامی نه فقر و نداری مطلوب است و نه تکاثر و زراندوزی؛ بلکه زندگی در حد «عفاف و کفاف» مطلوب است.

الف) آثار کارهای حرام

اشاره

در بخش سوم بیان شد که کارها را به طور کلی به دو دسته، حلال و حرام یا پسندیده و ناپسند می توان تقسیم کرد و به نمونه های قرآنی بعضی از کارهای حرام اشاره کردیم.

در این جا به آثار زیان بار بعضی از کارهای حرام به طور کلی اشاره می کنیم و سپس به کارهای حرام به طور جداگانه خواهیم پرداخت:

کارهای حرام که به طور کلی در قرآن به «سحت» و «باطل» تعبیر شده اند، بدترین کارها است؛ زیرا جز تباهی دنیا و آخرت ثمره ای ندارد.

1. دنیازدگی و انکار معاد

قرآن از زبان دنیا طلبانی که چشم دلشان کور شده است و خارج از عالم ماده چیزی را نمی بینند چنین حکایت می کند:

إِنْ هِیَ إِلاّ حَیاتُنَا الدُّنْیا نَمُوتُ وَ نَحْیی وَ ما نَحْنُ بِمَبْعُوثینَ. (مؤمنون: 37)

جز این زندگی دنیای ما چیزی نیست.