کار در زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن صفحه 252

امام صادق علیه السلام درباره امتحان الهی می فرماید:

ما مِنْ قَبضٍ و لا بَسطٍ الاّ و لِلّهِ فیه مشیئهٌ و قضاءٌ و ابْتِلاءٌ(1)

هیچ تنگی و گشایشی نمی باشد، مگر این که خواست و حکم و آزمایش خدا در آن باشد.

بنابراین، یکی از علل تفاوت در سطح زندگی، امتحان الهی است؛ یعنی خداوند توان گران را در اموال می آزماید تا معلوم شود اهل انفاق و رسیدگی به نیازمندان هستند یا نه؟ فقیران را نیز در نداری می آزماید تا روشن گردد که صبر و بردباری آنان در چه حدی است؛ چنان که علی علیه السلام می فرماید:

و روزی ها را مقدر کرد، برخی اندک و برخی فراوان، دسته ای در تنگی، و دسته ای در زندگانی فراخ و آسان. قسمتی کرد به عدالت تا آن را که خواهد، در زندگانی آسان یا دشوار بیازماید، و سپاس و شکیبایی را در توانگر و نادار بیازماید(2)

3. جلوگیری از سرکشی

یکی از علل عدم گشایش روزی، جلوگیری از سرکشی انسان است:

کَلاّ إِنَّ اْلإِنْسانَ لَیَطْغی، أَنْ رَآهُ اسْتَغْنی (علق: 6 و 7)

حقا که انسان سرکشی می کند، همین که خود را بی نیاز پندارد.

نیز در سوره شوری می خوانیم:

وَ لَوْ بَسَطَ اللّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِی اْلأَرْضِ وَ لکِنْ یُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما یَشاءُ (شورا: 27)