کار در زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن صفحه 26

6. ربا، جنگ با خدا و رسول: «فاذنوا بحرب من اللّه و رسوله» (بقره: 279).

7. ربا و دیوانگی در رفتار: « ...یتخبطُه الشیطان من المس» (بقره: 275).

8 . ایجاد دشمنی و کینه به وسیله شیطان: «انما یرید الشیطان ان یوقع بینکم العداوه و البغضاء» (مائده: 91).

ب) آثار معنوی و مادی کارهای حلال

1. افزایش عقل: روایت های «التجاره تزید فی العقل» و « ... ترکها مذهبه للعقل».

2. جهاد مالی: « ... و جاهدوا ... باموالهم و انفسهم» (توبه: 20).

3. صرف امکانات برای اجرای احکام الهی: «اِن مکناهم فی الارض ...» (حج: 41).

4. بهره مندی از نعمت های الهی: به واژه هایی که در بند «ب» آورده ایم (انگیزه کاری) نگاه کنید.

5. اجر و پاداش اعم از مادی و معنوی: «ثواب»، «ثوابا»، «الثواب»، «اجر»، «اِسْتأجِرْه»، «تأجرنی»، «اجر عظیم»، «اجر کریم» و «اجر کبیر». در بعضی از موارد، دو گونه پاداش دنیایی و آخرتی در مقابل هم آمده و بر ارزش مندی ثواب و اجر آخرتی تأکید شده است.

6 . انفاق اعم از واجب و مستحب: «و انفقوا ...» (بقره: 195).

الف) خمس: « ...فان للّه خُمُسه و للّرسول و ...» (انفال: 41).

ب) زکات: «انما الصدقات للفقراء ...» (توبه: 60)، «و اتوا الزکاهَ» (بقره: 110).