کار در زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن صفحه 278

را به جا آور؛ زیرا خداوند در قرآن فرمود: «لَئِن شَکَرْتم لَأَزیدَنَّکم»

سپس با استناد به آیه «استغفروا ربکم...»(1)

می فرماید(2):

«وَ اِذا استَبَطأَتِ الرِّزقُ فَأَکْثِرْ مِن الْأِستغفار؛ اگر روزی کُند شد، بسیار استغفار کن.»

د) هجرت

گاه انسان آن چنان در تنگنا قرار می گیرد که راهی جز هجرت برایش باقی نمی ماند.

اگر هجرت در جهت خشنودی خدا باشد، خداوند نیز گشایش در زندگی را ایجاد خواهدکرد. چنان که خود می فرماید:

وَ مَنْ یُهاجِرْ فی سَبیلِ اللّهِ یَجِدْ فِی اْلأَرْضِ مُراغَمًا کَثیرًا وَ سَعَهً (نساء: 100)

و هرکه در راه خدا هجرت کند، در زمین اقامت گاه های فراوان و گشایش ها خواهدیافت.

و کسانی که پس از ستمدیدگی، در راه خدا هجرت کرده اند، در این دنیا جای نیکویی به آنان می دهیم و اگر بدانند، قطعا پاداش آخرت بزرگ تر خواهدبود. (نحل: 41)

پس در بهبود وضع زندگی انسان عوامل گوناگونی اعم از کاری و غیرکاری یا بازدارنده روزی و افزاینده آن نقش دارد؛ ولی این که تا چه حد انسان باید به فکر زندگی مادی باشد و این که آیا اساسا در بینش اسلامی برای برخورداری از ثروت حدی تعیین