کار در زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن صفحه 282

«کادَ الفقرُ أَنْ یَکونَ کفرا؛(1)

نزدیک است که فقر سر از کفر درآورد.

نکته: این روایت ها ناظر به وضعیت غالب افراد است که بر اثر نداری سر از گناه و عصیان در می آورند وگرنه انسان های مؤمنی هستند که هرچه بر فقر آن ها افزوده گردد بر ایمان آن ها نیز افزوده خواهدشد؛ زیرا فقر و غنای همه را از سوی خدا می دانند و برای رفع فقر هیچ گاه از در نافرمانی و حتی درخواست از نااهل وارد نمی شوند و از این رو، در امتحان الهی پیروز و سربلند خواهند شد.

بنابراین، هیچ کس حق ندارد در جهت بهبود بخشیدن به وضع زندگی خود، از کار و تلاش دست بکشد و دست تکدی به سوی مردم دراز کند.

البته، نکوهیده بودن فقر بدین معنا نیست که انسان به سرمایه داری بی حد و حصر روی آورد، یعنی از فقر مادی نجات یابد و گرفتار فقر معنوی گردد؛ که بدترین نوع فقر است. بلکه در بینش قرآنی انباشت ثروت نیز نکوهیده است، هرچند از راه حلال باشد.

سه - نفی زراندوزی

اشاره

در بینش قرآنی از افراط و تفریط در زندگی، یعنی فقر و زراندوزی، نکوهش شده است؛ زیرا هر دو شیوه با هدف های عالیه ای که اسلام برای جوامع انسانی ترسیم کرده است، سازگاری ندارد.