کار در زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن صفحه 291

قال لقمانُ لِاْبنِهِ: لِلْمُسرِفِ ثَلاثُ علاماتٍ یَشْری ما لَیسَ له و یَلبِسُ ما لیسَ له و یَأْکل ما لیس له(1)

لقمان به فرزندش فرمود: برای اسراف کار سه نشانه است؛ چیزی را می خرد که در شأن او نیست، چیزی را می پوشد که در شأن او نیست و چیزی را می خورد که در شأن او نیست.

آن چه مهم است رعایت شأن خود در زندگی است، ولی این که شأن هر فرد یا گروه و صنفی چه میزانی را اقتضا می کند، امری عرفی است که با توجه به زمان و مکان و وضع عمومی جامعه و جایگاه فرد یا گروه وصنف در جامعه متفاوت خواهدبود.

امام صادق علیه السلام در مورد حداقل اسراف می فرماید:

اِنّ الْقصدَ اَمرٌ یُحبُّهُ اللّهُ عزَّ و جلَّ و اِنَّ السَّرَفَ یُبغِضُهُ حتی طَرْحَکَ النَّواهَ فَاِنَّها تَصلَحُ لِشَی ءٍ و حتی صَبّک فَضلَ شَرابِکَ(2)

میانه روی چیزی است که خدای عز و جل دوست می دارد؛ ولی اسراف را بد می دارد، حتی دور انداختن هسته ای که به کار آید و حتی دور ریختن اضافی آبِ خوردن.

بنابراین، انسان خداجو، نه تنها باید در مصرف از شأن خود تجاوز نکند، بلکه باید از هدر دادن نعمت های الهی نیز خودداری کند تا خشنودی او را به دست آورد.

3. اقتصاد و میانه روی

اشاره