کار در زندگی فردی و اجتماعی از دیدگاه قرآن صفحه 302

نتیجه

برای برخورداری مناسب از آثار کار، از سویی باید از کارهای حرام جلوگیری کرد تا آثار زیان بار خشکیده شود، و از سوی دیگر در کارهای حلال ضمن برخورداری از آثار مثبت مادی و معنوی آن، باید به نقش عوامل غیرکاری در سطح زندگی نیز توجه کرد و نباید پنداشت که همه گره ها به وسیله کار گشوده خواهدشد.

سرانجام، آن چه در بینش قرآنی مطلوب است، زندگی در حد عفاف و کفاف است که در آن هم فقر و نداری و هم دنیاطلبی و زراندوزی، نهی شده است؛ زندگی ای که در آن هم به برخورداری مطابق با شأن شخصی از نعمت های الهی تشویق شده و هم به انفاق و رسیدگی به نیازمندان توجه شده است. در انفاق نیز میانه روی توصیه شده است تا جلوی هرگونه افراط و تفریط گرفته شود.

برای برخورداری از این گونه زندگی، افزون بر تقدیر و مشیت الهی، کار و تلاش و چگونگی عملکرد دولت در جامعه نیز تأثیرگذار است.

کسی که چنین زندگی ای دارد، باید شکر خدا را به جا آورد؛ زیرا از آفت های کاستی و فزونی هر دو در امان است.

«تمامُ العَفافِ الرّضا بالکَفافِ(1)؛ کمال پاکدامنی در راضی بودن به زندگی به قدر کفایت است.»

نتیجه گیری نهایی