- دیباچه 1
- 1. زن دراسلام چه جایگاهی دارد و اسلام چگونه نظریه های تحقیرآمیز درباره زن را ردّ کرده است؟ 5
- زن 5
- 2. زن و مرد از نظر احساسات و روان، چه تفاوت هایی با هم دارند؟ 8
- 3. منظور از تفاوت های موجود میان زن و مرد چیست؟ آیا منظور اصلی همان نقص و کمال است؟ 10
- 4. زن حامل کدام امانت انسانی است؟ 13
- 5. این اندیشه که زن عنصر گناه و فریب است، از کجا سرچشمه گرفته است، و به طور کلی، نظر اسلام در این زمینه چیست؟ 14
- 6. در یک نگاه کلی، کدام یک از زن و مرد در ساختن شخصیت دیگری بیشترین تأثیر را دارد؟ 15
- 7. عوامل سستی نظام خانواده در غرب چیست؟ 16
- 8 . علّت کمبود محبت و عواطف انسانی در میان خانواده های غربی چیست؟ 17
- 9. نظر قرآن درباره استقلال اقتصادی زن چیست؟ 18
- ازدواج 19
- 1. نظام طبیعی حاکم بر روابط زن و مرد چیست؟ اسلام برای پایداری این رابطه چه توصیه هایی می کند؟ 19
- 2. چرا ازدواج با اینکه پدیده ای شهوانی است، در اسلام امری مقدس به شمار می رود؟ 21
- 3. آیا در ازدواج، شرط بلوغ و عقل کافی است یا اینکه دختر و پسر باید به مرحله ای از رشد نیز برسند؟ 22
- 4. حقیقت مهریه در اسلام چیست؟ 23
- 5. آیا خوش بختی زناشویی در تک همسری است یا چند همسری؟ 24
- 6. آیا چند شوهری، سابقه ای داشته است؟ 25
- 7. چرا چند شوهری موافق طبیعت هیچ یک از زن و مرد نیست؟ 27
- طلاق 29
- 1. منظور از اینکه طلاق حلال مبغوض است، چیست؟ 29
- 2. اسلام برای جلوگیری از طلاق مکرر چه تدبیری به کار برده است؟ 30
- حکومت دینی 36
- 1. اسلام با سیاست چه نسبتی دارد؟ با فرض وجود نسبت، چگونه این دو از هم جدا شدند؟ 36
- 2. حکومت عدل از دیدگاه امیرالمؤمنین علی علیه السلام چه ضرورتی دارد؟ 37
- 3. رابطه حکومت با مردم در اندیشه سیاسی اسلام چگونه است؟ 38
- 4. با توجه به بحث «ولایت فقیه»، اختیارات حاکم مسلمانان تا چه اندازه ای گسترده است؟ 40
- 5. از دیدگاه اسلام، نیاز به رهبری بر چه اصولی مبتنی است؟ 41
- 6. آیا ولایت فقیه با دموکراسی در تضاد نیست؟ 43
- 7. مقصود از جمهوری اسلامی چیست؟ 43
- 8. اگر روزی مسئولیت رهبری نظام به دست روشن فکران بیفتد، آیا این انقلاب می تواند به حیات خود ادامه دهد؟ 44
- 9. روحانیت به شکل عام و مسئولان حکومت به طور خاص در زندگی معیشتی خود چه مسئولیتی دارند؟ 45
- 1. روابط اقتصادی چیست؟ 47
- 2. آیا ارث در اسلام مانع فعالیت اقتصادی نیست؟ 49
- 3. اقتصاد سالم به چه معناست؟ به طور کلی، اسلام با چه بینشی به مسائل اقتصادی نگریسته است؟ 50
- 4. چرا اسلام، پول و ثروت اندوزی را نکوهش کرده است، حال آنکه یکی از آرمان های هر انسانی، ثروتمند شدن و زیستن در آسایش به شمار می رود؟ 51
- 5. نظر اسلام را درباره سبق و رمایه بیان کنید؟ 53
- 6 . سرمایه داری چیست؟ 54
- 7. تجارت چیست؟ 55
- 8. زکات چیست؟ 56
- 9. مضاربه چیست؟ 57
- 10. شرکت چیست؟ 57
- 11. قرض چیست و چه انواعی دارد؟ 58
- 13. میان معاوضه، بیع و عقد چه نسبتی وجود دارد؟ 61
- 14. آیا هر معامله ای باید در شمار یکی از عنوان های فقهی مثل بیع و اجاره و امثال آن قرار گیرد یا اعم از آن است؟ 62
- 16. معاملات به معنی اعم آن که در مقابل عبادات است، چند گونه است؟ 64
- 17. کارهایی نظیر پزشکی، بیع هستند یا چیز دیگر؟ در پزشکی، پولی که بیمار می دهد، در ازای چیست؟ 65
- 20. آیا معامله و بیع دین جایز است یا همیشه باید بیع عین باشد؟ 68
- 19. اسکناس و سند چه تفاوتی باهم دارند؟ 68
- 1. کار در نگاه دین چه جایگاهی را به خود اختصاص داده است؟ 69
- کار 69
- 2. دیدگاه بزرگان درباره کار چیست؟ 71
- 3. کار تا چه اندازه در احساس شخصیت انسان تأثیر دارد؟ 73
- 4. کار با رشد استعدادهای انسان چه ارتباطی دارد؟ 74
- 5. توضیح دهید که کار چگونه می تواند سبب خودآزمایی و شناخت استعدادهای آدمی شود؟ 75
- 6. آیا کار روی احساس انسان تأثیر می گذارد؟ 76
- 7. کار در کنترل قوه خیال چه نقشی دارد؟ 77
- 8 . بی کاری زنان چه نقشی در روی آوردن آنان به گناهانی مانند غیبت دارد؟ 78
- 1. جایگاه ربا را در قرآن و حدیث بیان کنید؟ 80
- 2. انواع ربا را بیان کنید؟ 83
- 3. علل حرمت ربا را نقد و بررسی فرمایید؟ 84
- اشاره 84
- [اول _ ] اصطناع معروف 87
- اشاره 88
- [سوم _ ] فاصله طبقاتی 88
- اشکال 89
- 4. آیا می توان با حیله هایی، حرمت ربا را از بین برد؟ 89
- 5. اختلاف گذاشتن بین بهای نقد و نسیه از نظر شرع چگونه است؟ 93
- 7. ضمان چیست و چند قسم دارد؟ 96
- 8 . ضمان عهده و ضمان دَرَک چیست؟ 97
- 9. بیمه، عقد لازم است یا جایز؟ 98
- 10. آیا بیمه، معامله معلوم است؟ 99
- 11. آیا در بیمه باید زمان مشخص باشد؟ 101
- 12. بیمه با قمار چه تفاوتی دارد؟ 102
- 13. بیمه عمر چیست؟ 103
- 14. بیمه مسئولیت یا بیمه شخص ثالث را توضیح دهید؟ 105
- 15. مقدار خسارت چگونه تعیین می شود؟ 106
- 1. یکی از نشانه های فطری و طبیعی بودن دین را بیان کنید؟ 108
- دین 108
- 2. نقش دین در زندگی فردی و اجتماعی را تبیین کنید؟ 109
- 3. عوارض و بحران های تمدن جدید را که نتیجه دوری از دین است، تحلیل و بررسی کنید؟ 111
- 4. دین چگونه و با چه شرایطی مسئولیت را در انسان پدید می آورد؟ 113
- 5. آثار دین را بیان کنید؟ 114
- 6. نقش دین را در با وقار بودن بیان کنید 116
- 1. عدل از دیدگاه حضرت علی علیه السلام چه تعریفی دارد؟ 117
- عدالت 117
- 2. جایگاه عدل را در اجتماع توضیح دهید و تفاوتش را با جود بیان کنید؟ 118
- 3. راز تفاوت موجودات در چیست؟ 119
- 4. فلسفه وجود شیطان و حدود نفوذش را در انسان بیان کنید؟ 120
- 5. آیا لازمه عدالت، مساوات مطلق و نفی هرگونه تفاوت است؟ 122
- 6. علت اهتمام مسلمانان به مسئله عدالت چیست؟ 123
- 7. در نظام تکوین، بین شرور و زیبایی ها و آسایش و سختی ها چه رابطه ای وجود دارد؟ 124
- 8 . علت اصلی انحراف مسلمانان از عدل اسلامی چه بود؟ 126
- تکامل و پیشرفت اجتماعی انسان 128
- 1. تکامل طبیعی با تکامل اجتماعی چه تفاوت هایی دارد؟ 128
- 2. آیا تکامل، همان پیشرفت و پیشرفت، همان تکامل است؟ 130
- 3. آیا انسان ها با وجود پیشرفت در صنعت، تکنولوژی و تشکیلات اجتماعی، در حسن روابط با یکدیگر نیز پیشرفت کرده اند؟ 133
- 4. [با توجه به تکامل] روابط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، آیا خود دین هم باید تکامل یابد؟ 136
- 5. در جامعه ای که فساد آن زیاد است، برای رسیدن به تکامل معنوی و اخلاقی چه باید کرد؟ 137
- اشاره 138
- رشد 138
- 1. رشد را تعریف و انواع آن را بیان کنید؟ 138
- دو _ رشد ملّی 139
- یک _ رشد فردی و اخلاقی 139
- 2. منظور از رشد در اصطلاح اسلامی چیست؟ 140
- 3. برای تحصیل رشد چه شرایطی لازم است؟ 141
- 4. جایگاه آموزش و پرورش را در مقوله رشد بیان کنید؟ 145
- امر به معروف و نهی از منکر 147
- 1. جایگاه امر به معروف و نهی از منکر را در دین بیان کنید؟ 147
- 2. اساسی ترین اصل ضامن بقای اسلام چیست؟ 149
- 4. هر یک از مراحل امر به معروف لفظی و عملی، به چند طریق انجام می شود؟ 151
- 3. دو رکن اساسی امر به معروف و نهی از منکر چیست؟ 151
- 5. مراحل امر به معروف و نهی از منکر را بیان کنید؟ 152
- 6. عوامل کم رنگ شدن بحث امر به معروف و نهی از منکر را از نظر تاریخی بیان کنید؟ 154
- 9. در انجام امر به معروف و نهی از منکر، آیا حد و مرزی ترسیم شده است؟ 158
- اسلام و مقتضیات زمان 159
- 1. معنا و تفسیر خودتان را از اصل مقتضیات زمان بیان کنید؟ 159
- 2. زندگی اجتماعی انسان چه ویژگی ممتازی دارد؟ 162
- 3. اسلام چگونه با مقتضیات زمان هماهنگ است؟ 164
- 4. تفسیر نادرستی را که از تطابق اسلام با مقتضیات زمان ارائه شده است، نقد و بررسی کنید؟ 166
- 5. مقتضیات زمان، با چه جریان های افراطی و تفریطی روبه رو است؟ 170
- 6 . چه مقیاسی می تواند ما را در شناخت دگرگونی های خوب و بد یاری دهد؟ 172
- 7. گاهی افراد به موازات ضرورت های اجتماعی، یک سری هوس هایی را هم ابتکار می کنند و... 174
- جوان 177
- 1. نسل جوان به چه طبقه ای گفته می شود و چگونه باید با این نسل ارتباط داشت؟ 177
- 2. مسئولیت رهبری نسل جوان متوجه چه کسانی است و چه آسیب شناسی هایی را باید در این زمینه انجام داد؟ 178
- 3. امروزه در میان نسل جوان، پرسش ها و تردیدهایی درباره مسائل دینی ایجاد شده است. آیا این گونه شک ها و تردیدها خطرناک است؟ 179
- 1. جایگاه تعلیم و تربیت در اسلام چگونه است؟ 181
- 2. تعلیم چیست و نقش معلم را توضیح دهید؟ 183
- 3. تربیت در نظر علمای قدیم، چه جایگاهی داشت؟ 184
- 4. تربیت نزد علمای غرب چه [جایگاهی] دارد؟ 185
- 5. تربیت چند گونه است؟ 187
- 6 . تفاوت میان صنعت و تربیت را بیان کنید؟ 189
- 7. تربیت با اخلاق چه تفاوتی دارد؟ 190
- 8 . عادت ها چند گونه اند و کدام یک، از عوامل خارجی تأثیر می پذیرد؟ 192
- 9. درباره عوامل تربیت صحیح توضیح دهید؟ 193
- 11. تقویت اراده و تسلط بر نفس چه نقشی در تربیت انسان دارد؟ 195
- 10. شکل عبادت، با برنامه های تربیتی چه رابطه ای دارد؟ 195
- 13. نقش محبت در تعلیم و تربیت اسلامی چیست؟ 198
- 14. مراقبه و محاسبه در تربیت اسلامی چه نقشی دارند؟ 199
- 15. عادت کردن به تفکر در تربیت و اصلاح چه جایگاهی دارد؟ 202
- 17. نقش تربیتی ازدواج را بیان کنید؟ 204
- جریان روشن فکری 206
- 1. اندیشه حاکم بر تفکر روشن فکران امروزی چیست؟ 206
- 2. منشأ شبهه های برخی روشن فکران در قوانین اسلامی چیست؟ 208
- 3. روحانیت در رویارویی با زمان چه مسئولیتی دارد؟ 210
- 4. در میان همه روشن فکران، اقبال، دارای چه ویژگی هایی است؟ 211
- 1. واژه ملّت در زبان فارسی به چه معناست؟ 212
- ملیّت 212
- 2. ملّیت دارای چه ویژگی هایی هست؟ 213
- 3. ناسیونالیسم و ملیت پرستی چه پی آمدهای منفی به دنبال دارد؟ 216
- 4. آیا ملیت می تواند مقیاس درستی باشد؟ 220
- 5. آیا اسلام از ابتدای ظهور، داعیه جهانی شدن داشت؟ 222
- 6 . تفاوت مقیاس اسلامی را که مقیاس جهانی است، با مقیاس های ملی، قومی، نژادی بیان کنید؟ 224
- 7. چگونه برخی افراد در قالب دفاع از ملیت ایرانی، بزرگ ترین توهین ها را به این ملت روا داشته اند؟ 225
دیباچه
در طول تاریخ زندگی بشر، چهره های درخشانی ظهور کرده اند که همچون مشعل فروزانی، فرا راه زندگیِ مردمان را روشن و آنان را به سوی اهداف متعالی رهنمون ساختند. استاد مطهری، فرزند راستین اسلامِ ناب محمدی صلی الله علیه و آلهاست که هم عزّت خون شهیدان راهِ حق را پشتوانه شخصیت کم نظیر خود دارد و هم کرامت اندیشه و قلم علمای ربانی را. حضرت امام خمینی رحمه الله، بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، او را حاصل عمر خود می دانست و رهبر فرزانه انقلاب نیز فرموده است: آثار استاد مطهری مبنای فکری نظام جمهوری اسلامی است و به حق شاگرد شایسته امام امت و از افراد نادر و کم نظیر زمان ما و عصاره ای از اندیشه های اسلامی می باشند.
شهید مطهری، نور تابنده ای بود که به مخاطبان خود انوار یکتاپرستی تابانید و زنگار انحراف و التقاط را از دل ها زدود. او تجسم معارف اسلامی، علوم و فنون عقلی و نقلی، طراح بزرگ اصلاح جامعه اسلامی و مظهر کامل یک دانشمند برجسته ایران و اسلام بود.