- پیش گفتار 3
- فصل اول: اخلاق فردی 9
- اشاره 9
- خدابینی 9
- 1. رفتارهای اعتقادی 9
- اشاره 9
- اعتقاد به توحید افعالی 9
- اخلاص 11
- توکل 14
- خوف و رجا 15
- تسلیم و رضا 16
- مرگ اندیشی 17
- شکرگزاری 18
- عشق و ارادت به اهل بیت (ع) 19
- زیارت عاشورا در آخرین لحظه عمر 22
- ارتباط معنوی با امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف 23
- تعهد به امام زمان عج الله تعالی فرجه الشریف 23
- خاک پای زائر حسینی شفای درد چشم 23
- انتظار فرج 24
- آخرت گرایی 25
- زیارت اهل بیت(ع) 25
- تعبد دینی 26
- تمسک به اهل بیت(ع) 26
- اشاره 26
- 2. رفتارهای عبادی 26
- ذکر و یاد خدا 27
- سحرخیزی 28
- نماز اول وقت 29
- تقید به احکام دینی 29
- تقید به گفتن اذان 29
- اهتمام به نماز شب 31
- شب زندهداری 33
- مناجات شبانه 34
- انس با قرآن 34
- اخلاص در انجام وظیفه 35
- اشاره 36
- 3. رفتارهای عملی 36
- مجاهده با نفس 36
- کنترل نفس 36
- ثبات نفس 37
- فروتنی 38
- عزت نفس 40
- صبر و تحمل 41
- کنترل خشم 41
- شجاعت 42
- بزرگواری 42
- دلسوزی 43
- استفاده از فرصتها 43
- نفوذ کلام 45
- نظم 45
- تعهد 46
- هماهنگی رفتار و گفتار 47
- پاکیزگی 48
- دوری از وابستگیهای دنیوی 48
- استعمال عطر 48
- علاقه به ورزش 49
- 4. رفتارهای علمی 50
- اشاره 50
- تواضع علمی 50
- اشتیاق علمی 53
- پشتکار علمی 55
- رنج تحصیل 57
- تبادل علمی 57
- احترام به استاد 58
- روح تعلم 59
- امر به معروف و نهی از منکر 60
- اشاره 60
- فصل دوم: اخلاق اجتماعی 60
- ظلم ستیزی 61
- شهرت گریزی 63
- شایسته سالاری 68
- حفظ آبروی مخالفان 69
- رعایت انصاف 69
- تألیف قلوب 71
- وفای به عهد 71
- احیای سنت حسنه 72
- تربیت دینی 72
- رعایت حقوق برادری 73
- صفا و صمیمیت 73
- پیش دستی در سلام کردن 74
- همدلی 75
- غیبت گریزی 76
- توجه به نیازها (نیازسنجی) 77
- فریاد رسی 78
- خوش رفتاری با مردم 79
- اهمیت به حضور اجتماعی روحانیان 79
- احترام به مردم 81
- گذشت 82
- از خود گذشتگی 83
- پیش دستی در کار خیر 84
- یکسان نگری 85
- هم دردی 86
- رعایت حقوق همسایه 87
- مشکل گشایی 88
- مهمان نوازی 88
- خدمت گزاری 90
- دوری از امتیازخواهی 91
- پاسخ گویی سریع به مردم 92
- احترام به کودکان 93
- احترام به پدر و مادر 95
- اشاره 95
- فصل سوم: اخلاق خانوادگی 95
- نقش مادر در خانواده 96
- خدمت به مادر 97
- احترام به همسر 97
- فداکاری همسر 100
- قدردانی از همسر 100
- همیاری همسر 101
- ترجیح دانش بر ثروت 102
- توجه به خانواده 103
- محبت در کانون خانواده 103
- رعایت حال خانواده 104
- تربیت دینی فرزندان 105
- همکاری در امور خانه 105
- محبت به کودکان 107
- تکریم فرزندان 107
- آزادی دادن به کودکان 108
- تشویق کودکان 109
- غیرت مداری 110
- پرهیز از تنبیه کودکان 110
- اشاره 112
- فصل چهارم: اخلاق اقتصادی 112
- ساده زیستی 112
- قناعت 118
- یاری رساندن به دیگران 118
- انفاق 119
- ایثار 120
- کمک آبرومندانه 122
- مسکین نوازی 124
- احتیاط در گرفتن وجوهات شرعی 125
- جدیت در کار 125
- مراقبت در مصرف بیت المال 126
- فقر 129
- پرهیز از اسراف 130
- کتاب نامه 131
دیباچه
پژوهش در زندگی دانشمندان فرزانه که به جز دانش، از کرامت های معنوی و فضایل اخلاقی نیز برخوردار بودهاند، برای ما بسیار ضروری است؛ به ویژه اگر این امر با توجه به انگیزه شناخت نکتههای دقیق اخلاقی و نیز دستیابی به نقش ارزنده آنها در کسب کمالات علمی و معنوی صورت گیرد. در حقیقت، رمز موفقیت این دانشمندان در رسیدن به مراتب کمال و تحقق رسالت الهی و توفیق در مسئولیتهای فردی و اجتماعی، بیشتر در این بوده است که همگام با پژوهشهای علمی، به مسائل والای اخلاقی نیز توجه داشته و در راه پرورش و پاکی نفس کوشیدهاند.
این ضرورت هنگامی آشکارتر می شود که با اندکی تأمل، خود را پیرو راهی میبینیم که آن بزرگواران پیمودهاند. از این رو، بایسته است همان گونه که برای گسترش و تکامل اندیشههای استوار علمی آنان می کوشیم، برای زنده نگه داشتن کمالات و فضیلت های اخلاقی آنان نیز کوشا باشیم. این کار افزون بر پی بردن به شیوه زندگی بزرگان و دانشمندانی که از افتخارات حوزه به شمار میآیند، ارزشی والاتر دارد و آن، نقشی است که الگوها در تربیت و ساختن انسان ایفا می کنند. در واقع، دانشمندان راستین و گران قدر اسلام، هر یک الگو هستند که نظام اخلاقی اسلام در زندگی آنان نمود یافته است. در حقیقت، زندگی آن فرزانگان، براساس پیروی از پیامبران الهی و امامان معصوم(ع)، بر ارزش های اخلاقی بنا نهاده شده است.