عالی همتان: کار و همت در سخن و سیره اندیشمندان و عارفان مسلمان صفحه 62

آن بزرگوار، با آن همه مقامات دینی و زعامت عامه و مرجعیت و تدریس و جواب استفتائات و صرف اموال و وجوهات در موارد آن، تا سنین پیری، رسیدگی به مراجعین مستحق، عمل ام داوود، و اعتکاف در مسجد کوفه را ترک نکرد.

آیا ما با آنها شباهت داریم؟! این گونه امور، خیلی پشتکار عجیبی می خواهد، ما در چه وادی ای هستیم؟! در فکر مادیات و دنیا، لذا به جایی نرسیدیم.

آقای دیگر از معاصران سید ابوالحسن اصفهانی، کلید مسجد هندی را گرفته بود و شب ها در آن مسجد مشغول عبادت می شد. اینها چه آدم هایی بودند؛ هم در عبادات گویی خودکشی می کردند؛ و هم در درس و بحث بسیار پرکار بودند! در پرکاری مرحوم آقا سید ابوالحسن اصفهانی، همین بس که گویی دوره فقه را حاضرالذهن بود. ما خود دیدیم که بدون مطالعه، درس گفت؛ زیرا هم خودشان و هم شاگردان در روز شروع درس نمی دانستند که درس از کجا باید شروع شود. ایشان درس خارج فقه را به صورت اتفاقی، از جایی شروع کرد و مانند کسی که مطالعه کرده باشد به آخر رساند».(1)

22. آیت الله العظمی بروجردی

مرجع عالی قدر اسلام، مرحوم آقای بروجردی می فرمود:

یک شب که درباره یکی از مسائل علم اصول فکر می کردم و می نوشتم؛ چنان سرگرم مطالعه و فکر و نوشتن بودم که رنج بی خوابی را ملتفت نبودم. یک مرتبه صدای مؤذن به گوشم رسید، متوجه شدم که هوا دارد روشن می شود و من از آغاز تا پایان شب سرگرم کار بوده ام.(2)