عالی همتان: کار و همت در سخن و سیره اندیشمندان و عارفان مسلمان صفحه 69

سنگین و پرمحتوایی را در راه، مطالعه یا حفظ می کرد. به این جهت بود که مرحوم همایی در مدت چندین سال طلبگی مدرسه نیم آورد، جامعیتی در اکثر علوم آن زمان پیدا کرد».(1)

28. آیت الله مرعشی نجفی

آیت الله مرعشی نجفی که عشقی شگفت به کتاب و کتاب خانه داشت، از همان زمان که در نجف اشرف مشغول تحصیل بود، به فکر گردآوری آثار دانشمندان جهان اسلام، به ویژه علما و فقهای شیعه بود و این آثار را میراث گران قدر اسلام و شیعه می دانست. ازاین رو، آنچه از مال و منال به دستش می رسید، خرج خرید کتاب می کرد، تا آنجا که برای خرید یک نسخه خطی یا کتابی چاپی، سال ها نماز و روزه استیجاری به جا می آورد و گاهی شب ها را هم کار می کرد، تا سرمایه ای به دست آورد و کتابی از علما و فقهای اسلام را، از دست اجانب و دستبرد دلالان کتاب خارج سازد و مانع خروج این میراث عظیم فرهنگی از کشورهای اسلامی شود. این کار آسان نبود؛ زیرا ایشان مال و ثروتی نداشت و مجبور بود یک تنه در مقابل سوداگران کتاب قیام کند. وی در این راه، گاه لباس و کفش خود را گرو می گذاشت و چه بسا روزها گرسنه می ماند تا بتواند با پول یک وعده غذا، کتابی به دست آورد. او هرگاه در مقابله با سوداگران کتاب _ که بیشتر عوامل مزدور دولت های استعماری بودند _ پیروز می شد، از جانب حاکمان استعمار به زندان می افتاد، اشاره به یک مورد از این فداکاری ها، برای ما و آیندگان مایه عبرت است. ایشان در یکی از خاطره های خویش، در این مورد نوشته است: