فعالیت علمی و فرهنگی علمای شیعه در عصر پهلوی صفحه 104

صفحه 104

ص :105


1- در ابتدا قرار بود مصونیت فقط مربوط به مستشاران باشد، ولی بعدها خانواده هایشان و... هم صاحب این حق شدند.
2- صحیفه نور، ج 1، صص 102 و 103.

دولت امریکا، سراسر ایران را فراگرفت. علما و روحانیان در شهرستان ها نیز با پشتیبانی و همراهی مردم، در تلگراف ها، نامه ها و طومارهای متعدد، خواستار الغای کاپیتولاسیون شدند.(1) واکنش شدید مردم، حسن علی منصور، نخست وزیر وقت را وادار کرد در یک سخنرانی در مجلس سنا، درصدد توجیه این مسئله برآید.(2) این توجیه ها اثر چندانی نبخشید و علما همچنان با استناد به آیه «نفی سبیل»، بر حرمت کاپیتولاسیون پا فشاری کردند.

3. تبعید امام خمینی رحمه الله و پی آمدهای آن

3. تبعید امام خمینی رحمه الله و پی آمدهای آن

مخالفت امام خمینی رحمه الله با لوایح انجمن های ایالتی و ولایتی و اصلاحات ارضی و در نهایت، موضع گیری جدی در مقابل کاپیتولاسیون، رژیم را با مشکل های فراوانی روبه رو ساخته بود. البته بخش بسیار زیادی از این مانع ها به تأمین منافع امریکا مربوط می شد. از این رو، محمدرضاشاه زیر فشار حسن علی منصور که وابستگی اش به امریکا مشهود بود، دستور تبعید امام را صادر کرد.(3) امام خمینی رحمه الله در روز 13 آبان 1343 با یک هواپیمای نظامی ابتدا به آنکارا و سپس از آنجا به شهر بورسا در غرب ترکیه تبعید شد. رژیم چون می خواست از واکنش ها و مخالفت های مردم جلوگیری کند، شهر قم را به اشغال نظامی خود درآورد و با صدور اعلامیه های مختلف، تلاش کرد قیامی صورت نگیرد.

نکته قابل توجه در این مسئله، ابراز خرسندی دولت امریکا از تبعید امام بود؛ چنان که کاردار سفارت امریکا پس از تبعید امام، در نامه ای به یکی از دوستانش چنین

کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه