فعالیت علمی و فرهنگی علمای شیعه در عصر پهلوی صفحه 110

ص :111

1- رسول جعفریان، جریان ها و سازمان های سیاسی و مذهبی ایران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، 1380، ص 48.
2- برای مطالعه بیشتر، نک: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج 1، صص 263-265.
3- برای مطالعه بیشتر نک: یاران امام به روایت ساواک، مرکز بررسی اسناد تاریخی.

اسلامی، نقد مارکسیسم و مقابله با اندیشه های انحرافی دیگر، بنیان گذاری مراکز فرهنگی و تشریح مباحث فلسفی و به طور کلی، مبارزه فکری و فرهنگی شهید مطهری، علامه طباطبایی، شهید بهشتی، علامه محمدتقی جعفری، محمدتقی فلسفی، شهید محمدجواد باهنر و... سبب شده بود این افراد، بُعد تئوریک مبارزه بر ضد رژیم را بر عهده بگیرند.(1)

فصل پنجم: توجه علما به مسائل جهان اسلام

اشاره

فصل پنجم: توجه علما به مسائل جهان اسلام

جهان اسلام، در سده های اخیر با مشکلات و گرفتاری های فراوانی دست و پنجه نرم کرده است. بخشی از این مشکلات، به حاکمانی مربوط است که بر کشورهای اسلامی مسلط شده اند و قسمتی از آن نیز به فشارهایی مربوط می شود که از سوی دولت های استعماری بر ملت های مسلمان وارد می شود. البته مشکلات جهان اسلام، بیشتر به اختلاف های داخلی و نبود انسجام و وحدت ربط دارد. ازاین رو، بسیاری از نیروهای مذهبی و علما، نهضت های اصلاحی متعددی را در راه بهبود امور مسلمانان شکل دادند.

سیدجمال الدین اسدآبادی، روشن فکر مسلمانی بود که سلسله جنبان نهضت های سده بازپسین به شمار می رود. وی با درک مشکلات مسلمانان، تمام عزم خود را در راه بیداری امت اسلامی به کار بست و با سفر به کشورهای متعدد اسلامی، کوشید مسئله