فعالیت علمی و فرهنگی علمای شیعه در عصر پهلوی صفحه 119

ص :120

نخستین حربه ای که رژیم شاهنشاهی از آن استفاده کرد، زور و خشونت بود که ویژگی همه حکومت های استبدادی است. پس از تحریم رفراندوم از سوی علما، دژخمیان رژیم در تاریخ دوم فروردین، هم زمان با 25 شوال و سالروز شهادت امام صادق علیه السلام، با به هم ریختن مجلس عزای امام ششم، حادثه آفریدند و مردم هم وحشت زده مدرسه فیضیه را ترک گفتند. در این حال، دژخیمان رژیم با قساوت و وحشی گری توصیف ناپذیری به علما و طلاب حمله کردند و فیضیه را به خاک و خون کشیدند.

در ادامه این گونه برخوردها، پس از دستگیری امام و اعتراض مردم به این امر، رژیم شاهنشاهی فاجعه 15 خرداد را آفرید. فجایع و کشتارهای متعدد دیگری چون فاجعه 17 شهریور، کشتار مردم آذربایجان، کشتارهای رژیم در ماه محرم، کشتار 19 دی ماه و...، به همراه دستگیری، شکنجه، تبعید و ترور افراد سرشناس و رهبران فکری نهضت، بخش کوچکی از سرکوب های رژیم بود. این سرکوب ها سبب می شد روح هم دردی به شکل بی سابقه ای در میان مردم تقویت شود. ازاین رو، سرکوب هر قیامی، مردم شهرهای دیگر را برای ابراز هم دردی با قربانیان این قیام ها، به خیابان ها می کشاند. در واقع، قیام های مردم، حالت زنجیره ای و به هم پیوسته به خود گرفت که برآیند آن، نهضت را به سوی قیام سراسری و فراگیر مردمی کشاند.(1)

وقتی رژیم شاهنشاهی از سرکوب و کشتار نتیجه ای نگرفت، به جنگ روانی و فریب کاری و نمایش تبلیغاتی دست زد که از آن جمله می توان موارد زیر را نام برد:

الف) نسبت دادن مبارزه و مخالفت مردم و روحانیت به فئودال ها. رژیم