- اشاره 5
- اشاره 6
- 1. وظایف علما از دیدگاه روایات 6
- اشاره 6
- فصل اول: کلیات 6
- الف) وظایف علمی 7
- ج) وظایف سیاسی 9
- اشاره 10
- انحراف در مشروطیت و علل کنار گذاشته شدن روحانیت 12
- اشاره 18
- 1. تأسیس حوزه علمیه قم 18
- 2. اصلاح و بازسازی حوزه علمیه 19
- الف) بازسازی بنای حوزه علمیه 19
- اشاره 19
- ب) بازسازی ساختار آموزشی حوزه علمیه 20
- د) تثبیت مرجعیت واحد شیعه در حوزه علمیه 24
- 1. اعزام مبلّغان و مدرّسان دینی 28
- اشاره 28
- 3. ساخت بیمارستان در قم 29
- 2. توجه به محرومان 29
- 4. کمک در زمان بروز بلایای طبیعی 30
- 5. ساخت کتاب خانه 30
- 1. دستاوردهای علمی و فرهنگی حوزه علمیه در سطح جامعه 31
- اشاره 31
- 2. کتاب های چاپ شده علما در عصر پهلوی 32
- الف) جامع احادیث الشیعه 32
- ب) کشف الاسرار 32
- اشاره 32
- ج) اصول فلسفه و روش رئالیسم 33
- 3. انتشار نشریه های مذهبی 34
- 5. ورود علما به مراکز فرهنگی 40
- 6. پیوند فعالیت های علمی و فرهنگی با فعالیت های سیاسی 42
- اشاره 44
- 1. هدف اصلی رضاخان از کشف حجاب و قانون متحدالشکل کردن لباس 44
- 2. پی آمدهای کشف حجاب و متحدالشکل کردن لباس 45
- اشاره 47
- الف) بررسی دیدگاه و عملکرد مخالفان 47
- 3. موضع گیری های علما در برابر کشف حجاب و متحدالشکل کردن لباس 47
- ب) بررسی دیدگاه و عملکرد موافقان 50
- 4. پی آمدهای مبارزه علما با کشف حجاب و متحدالشکل کردن لباس 51
- 1. بابی گرایی و بهایی گرایی 53
- اشاره 53
- 2. لاابالی گری 56
- 3. صوفی گری 58
- 4. آیین های غیراسلامی 59
- اشاره 64
- اشاره 65
- 1. دسته بندی علما در برخورد با حکومت پهلوی 65
- اشاره 65
- الف) مخالفان مبارزه با حکومت 65
- اشاره 66
- 2. شیوه های مبارزه علما با حکومت پهلوی 66
- ب) موافقان مبارزه با حکومت 66
- الف) شیوه نظامی 67
- ج) رویکرد غالب 72
- 1. حضور علما در مجلس شورای ملی 74
- اشاره 74
- 2. فعالیت های مدرس در مجلس شورای ملی 75
- 3. حمایت علما از آزادی و انتخابات آزاد و حضور مردم در صحنه سیاسی 79
- الف) عامل پیدایش حزب توده 82
- یک - مسئله روشن فکری 82
- اشاره 82
- اشاره 82
- 1. بررسی روابط علما با حزب توده و جبهه ملی 82
- اشاره 82
- دو - دخالت های خارجی 82
- ب) حرکت جبهه ملی 84
- 2. حمایت روحانیت از ملی شدن صنعت نفت 85
- 3. برخورد روحانیت با کودتای 28 مرداد 90
- اشاره 98
- 1. اجماع عمومی در مورد رهبری امام خمینی رحمه الله در نهضت 98
- اشاره 99
- 2. کاپیتولاسیون در ایران 99
- تحلیل برخورد علما، به ویژه امام خمینی رحمه الله با مسئله کاپیتولاسیون 102
- 3. تبعید امام خمینی رحمه الله و پی آمدهای آن 104
- 4. توهین به امام خمینی رحمه الله و ورود نهضت به نقطه عطف خود 106
- 5. بررسی فعالیت های دیگر علمای حاضر در نهضت 108
- اشاره 110
- فصل پنجم: توجه علما به مسائل جهان اسلام 110
- 1. توجه به مسئله فلسطین و مبارزه با صهیونیسم 111
- 2. رابطه میان ادامه مبارزه بر ضد رژیم شاه و توجه به مسئله فلسطین 113
- 3. حمایت از دیگر جنبش های آزادی بخش مستضعفان جهان 115
- اشاره 117
- 1. تشویق مردم به حضور همه جانبه در مبارزه ها 117
- 2. استراتژی انقراض حکومت پهلوی 118
- 3. ناتوانی رژیم شاه در سرکوب علما و مردم 118
- 4. دست یابی علما به ثمره فعالیت های چندین ساله؛ انقلاب اسلامی 120
- 5. نظریه جمهوری اسلامی برای حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی 121
- اشاره 123
- 1. محورهای برنامه ریزی کلان 124
- اشاره 124
- الف) افزایش سطح آگاهی های مردم 124
- ب) توجه به عنصر جذابیت و تنوع در برنامه ها 125
- ج) توجه به عنصر قابلیت استفاده عمومی از برنامه ها 126
- د) پرهیز از اغراق و خارج نشدن از هدف اصلی 126
- ه) ضرورت بهره گیری از کارشناسان 126
- 2. نقد برنامه های موجود در صدا و سیما 127
- الف) قالب داستانی و سریالی 129
- اشاره 129
- 3. پیشنهادهای برنامه سازی 129
- ب) قالب گزارش 130
- ج) برنامه مستند 130
- ه) برگزاری سمینار و میزگرد 131
- د) ساخت نماآهنگ و اسلاید 131
- و) ساخت برنامه انیمیشن 132
- ز) برگزاری مسابقه رادیویی و تلویزیون 132
- پرسش های مردمی 132
- پرسش های کارشناسی 133
ص :20
1- جمعی از نویسندگان مجله حوزه، گذشته، حال و آینده حوزه در نگاه رهبری، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، ص 490.
2- تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی، ص 25.
علیه السلاموارد ایران شد. پس از زیارت، عده ای از علمای قم که از مقام علمی و معنوی شیخ آگاه بودند، به دیدار او رفتند و از وی خواستند به شهر قم هم مسافرت کند. گویا این عده، از قبل برای نگه داشتن شیخ برنامه ریزی کرده بودند، ولی مقصود خود را از شیخ پنهان نگه داشتند. هنگامی که شیخ وارد قم شد و نماز را در حرم اقامه کرد، شخصی به نام شیخ الواعظین به توصیه علما به منبر رفت و مردم را برای نگه داشتن شیخ تحریک و تشویق کرد. در نهایت، اصرار مردم برای نگه داشتن ایشان در قم کارگر افتاد و ایشان که پیش تر قصد ماندن در ایران را هم نداشت، در قم ماند و حوزه علمیه قم را احیا کرد.(1)
توجه و عنایت مردم به علمای بزرگ و به ویژه شیخ عبدالکریم، در زمانی که شانزده سال از نهضت مشروطیت می گذشت، گویای این مسئله بود که پایه های مذهبی و دینی در میان مردم هنوز هم به اندازه گذشته، محکم و استوار است و بحث دین گریزی در بین عامه مردم تصور غلطی بوده است.
2. اصلاح و بازسازی حوزه علمیه
اشاره
2. اصلاح و بازسازی حوزه علمیه
اصلاحات در حوزه علمیه از جنبه های گوناگون اهمیت دارد. حوزه علمیه از ابتدای تأسیس، بحث اصلاح را در درون خود داشت و همین اصلاح درونی سبب حفظ و بقای آن تاکنون بوده است و مصلحان بزرگی هم در حوزه علمیه رشد کرده اند.(2) در اینجا، بحث اصلاح و بازسازی حوزه را پس از ورود آیت اللّه حائری ارزیابی می کنیم.
الف) بازسازی بنای حوزه علمیه
الف) بازسازی بنای حوزه علمیه
ساختمان حوزه در زمان ورود آیت اللّه عبدالکریم حائری، وضع بسیار نامناسبی