فعالیت علمی و فرهنگی علمای شیعه در عصر پهلوی صفحه 40

ص :41

داد و با کمک و حمایت های مالی آنها توانست نخستین دبستان را برای تربیت دختران در سال 1326 تأسیس کند. با استمرار فعالیت های ایشان و حمایت های مردمی، جمعیت اتحادیه دینی، مدارس متعدد دیگری برای تربیت کودکان تأسیس کرد. این مسئله، خود، منشأ خیر و برکت فراوانی برای مردم متدین بود که از فرستادن فرزندان خود به مدارسی که به سبک فرنگی اداره می شد، بیم داشتند.

به جز این مدارس، آموزشگاه های دیگری چون دبیرستان علوی (به همت حاج شیخ علی اصغر کرباسچیان معروف به علامه)، مؤسسه کمال یا مدارس عابدزاده نیز تأسیس شد که هر کدام از آنها در اسلامی کردن نسل جوان نقش بسزایی ایفا کردند.

5. ورود علما به مراکز فرهنگی

یکی از ویژگی های حوزه در زمان آیت اللّه حائری و پس از ایشان در زمان آیت اللّه العظمی بروجردی، این بود که همواره مسئولان حوزه، طلبه ها را از ورود به اداره های دولتی و مراکزی چون دانشگاه ها و مدارس برحذر می داشتند. منشأ این مخالفت در دو مسئله خلاصه می شد:

الف) آنها در آن زمان بیشتر به فکر تثبیت پایه های حوزه علمیه بودند و این مسئله را در اولویت کاری خود می دانستند. از نظر آنها، ورود طلبه ها به چنین مراکزی، می توانست به این مسئله آسیب بزند.(1)

ب) طلبه هایی باید وارد چنین مراکزی می شدند که افراد شناخته شده و باسوادی به شمار می آمدند. آنها می بایست مسائل اسلامی را به خوبی درک می کردند تا بتوانند پاسخ گوی مسائل اسلامی باشند. ازاین رو، آیت اللّه العظمی بروجردی می فرمود:

افرادی می روند دانشگاه و با معلومات سطحی و ظاهری که پیدا می کنند،