فعالیت علمی و فرهنگی علمای شیعه در عصر پهلوی صفحه 51

ص :52

1- صحیفه نور، ج 8، ص 180.
2- رسول جعفریان، مقالات تاریخی، قم، نشر الهادی، دفتر نهم، ص 244.
3- همان، ص 256.

ابوالقاسم رئیس العلمای کرمانشاهی و از نوادگان مرحوم آیت اللّه محمدباقر بهبهانی بود که از طلاب نجف و از شاگردان آقا ضیاء عراقی به شمار می رفت. وی در مجلس جشن بی حجابی در سال 1314، همراه با همسرش شرکت کرد و قصیده ای طولانی را با مطلع «به شرع احمد مرسل، حجاب لازم نیست» خواند. سپس به تهران آمد، عمامه و قبا را برداشت و کراوات و زنار بست و ریشش را تراشید. بدین ترتیب، به خدمت دولت پهلوی درآمد و بارها وکیل و سناتور شد.(1)

دسته سوم، عده ای بودند که نه فریب خورده بودند و نه اعتقادی به بی حجابی داشتند و نه اینکه برای به دست آوردن مقام و منصب، با بی حجابی موافق بودند. آنها چون شجاعت و جسارت لازم را برای ایستادگی در مقابل این مسئله نداشتند، تحت تأثیر فشارها و خفقان حاکم، به این مسئله تن دادند. این عده که به شدت از دیکتاتوری رضاخان واهمه داشتند، به زور موظف می شدند با همسران بی حجاب خود در جشن ها شرکت کنند.(2)

4. پی آمدهای مبارزه علما با کشف حجاب و متحدالشکل کردن لباس

4. پی آمدهای مبارزه علما با کشف حجاب و متحدالشکل کردن لباس

رضاخان با کشتار مخالفان قوانین ضددینی یاد شده نشان داد هرگونه مقاومت در این زمینه را به شدت سرکوب می کند. رضاخان چون می دانست علما در صف اول مبارزه با این گونه کارها قرار خواهند گرفت، از اهرم های مختلفی برای زیر فشار قراردادن آنها استفاده کرد. از طرفی، علمای برجسته ای چون شیخ عبدالکریم حائری را به شدت کنترل می کرد. حتی چندبار تهدید کرد حوزه های علمیه را ویران می کند. رضاخان از نقش شیخ برای تأسیس حوزه علمیه و اهتمام ایشان به امور حوزه آگاه بود و به این وسیله می خواست وی را در تنگنا قرار دهد. از طرف دیگر، فضای