فعالیت علمی و فرهنگی علمای شیعه در عصر پهلوی صفحه 79

ص :80

1- همان، ص 312.
2- همان، ص 313.
3- همان، صص 347 و 348.
4- همان، ص 363.

حضور یافتند.(1)

3. حمایت علما از آزادی و انتخابات آزاد و حضور مردم در صحنه سیاسی

3. حمایت علما از آزادی و انتخابات آزاد و حضور مردم در صحنه سیاسی

علمای شیعه همواره بر این امر تأکید کرده اند که دین اسلام و مذهب شیعه، ذاتا ضداستبدادی است و هرگز استبداد مورد تأیید اسلام نبوده است. نایینی، استبداد را عامل تباهی و عقب ماندگی می خواند و با بیان شواهد مختلف، ریشه همه زشتی ها و گسیختگی های خانمان برانداز را که دامن گیر ایران شده بود، در استبداد می دانست. وی معتقد بود تا زمانی که استبداد در اسلام حاکم نشده بود، همواره شاهد گسترش مرزهای اسلام بودیم، ولی پس از روی کار آمدن معاویه، اوضاع جهان اسلام دگرگون شد.(2) حضرت امام خمینی رحمه الله نیز همواره بر مبارزه با دیکتاتوری و استبداد تأکید می ورزید و می فرمود:

یکی از خصلت های ذاتی تشیع از آغاز تا کنون، مقاومت و قیام در مقابل دیکتاتوری و ظلم است که در تمامی تاریخ تشیع به چشم می خورد.(3)

علمای شیعه معتقدند اصولی مانند آزادی، عدالت و پاسداری از حقوق مردم، جزو جدایی ناپذیر مکتب اسلام است که غربی ها آن را از مسلمانان به عاریه گرفته اند. البته بعدها کشورهای اسلامی گرفتار استبداد شدند و حاکمان مستبد با تفسیرهای مختلف از دین، آن را به دستاویزی برای حفظ و بقای خود تبدیل کردند. غربی ها هم فراموش کردند که این احکام را از کجا گرفته اند و تهمت ضدتمدن و ضدعدالت