بزم معرفت: مشاهیر تخت فولاد اصفهان صفحه 32

1- 32. لؤؤه البحرین ص 16.

2- 33. شاگردش شیخ عبدالله بن صالح بحرانی در وصف او می نویسد: "کان هذا الشیخ اعجوبه فی الحفظ والدقه وسرعه الانتقال فی الجواب والمناظرات وطلاقه اللسان، لم أر مثله قط، وکان ثقه فی النقل ضابطا، اماما فی عصره، وحیدا فی دهره، أذعنت له جمیع العلماء، وأقر بفضله جمیع الحکماء، وکان جامعا لجمیع العلوم، علامه فی جمیع الفنون، حسن التقریر، عجیب التحریر، خطیبا، شاعرا، مفوّها، وکان أیضا فی غایه الانصاف، وکان أعظم علومه الحدیث والرجال والتواریخ، منه أخذت الحدیث وتلمذت علیه، وربّانی وقربنی وآوانی، واختصنی من بین أقرانی". وحید بهبهانی در تعلیقه بر "منهج المقال" می نویسد: هو الفاضل الکامل المحقق المدقق الفقیه النبیه نادر العصر والزمان. سید عبد اللّه جزائری نیز در "الاجازه الکبیره" به نقل از پدر خود می نویسد: "لیس فی بلاد العرب والعجم أفضل منه". در "روضات الجنات" آمده: "وبالجمله فهذا الشیخ المتبحر الجلیل من أعاظم علماء الطائفه وأجلاء فقهائها، وحسب الدلاله علی غایه فضیله الرجل وامتیازه فی القابلیه والاستعداد، وجوده القریحه من بین قاطبه الأمثال والأقران، مسلّمیته عندهم، وشهرته لدیهم بالتمامیه، مع قصر العمر ونقصان البقاء".

شیخ سلیمان بن علی بحرانی و او از شیخ علی بن سلیمان بحرانی مشهور به "امّ الحدیث" از شیخ بهائی رضوان اللّه علیهم.

تذکّر

مرحوم محمّد باقر الفت در "نفحات الروضات" می نویسد: "سیأتی فی ترجمه مولانا مهدی النراقی روایته (ای الخاجوئی)عن الشیخ حسین الماحوزی والامیر محمّد حسین الخاتون آبادی الاصفهانی".(1)

بر اساس این سخن الفت، استاد منوچهر صدوقی سها در تحریر ثانی "تاریخ حکماء و عرفاء" در صفحات 107 106 و 111 سه سلسله از اساتید را برای علّامه خواجوئی از طریق خاتون آبادی ترتیب داده است.

با دقّت در کتاب "روضات الجنات" معلوم می شود که مرحوم الفت دچار اشتباه شده و ملّا اسماعیل خواجوئی تنها از شیخ حسین ماحوزی روایت می کند. از آن جا که در روضات پس از بیان مطلب فوق، به روایت شیخ محمّد مهدی هرندی (معاصر خواجوئی)از ماحوزی و میر محمّد حسین خاتون آبادی اشاره شده،(2) الفت دچار اشتباه مزبور گشته و از او به کتاب های دیگر سرایت کرده است.